De Vlaamse Regering wil dat vanaf 2029 geen nieuwe wagens met verbrandingsmotoren meer verkocht worden. De Barometer Elektrisch Autorijden, die Bond Beter Leefmilieu vandaag publiceert, toetst deze doelstelling af aan de hand van vijf cruciale parameters: de betaalbaarheid en het marktaandeel van de elektrische wagens, het aantal en de spreiding van de laadpalen en de uitfasering van fossiele wagens. “Aan de huidige trend, is slechts 46% van de nieuwe wagens volledig elektrisch in 2029.”
Elektrisch rijden verlaagt de milieu- en klimaatimpact van onze mobiliteit drastisch. E-wagens zijn bijna twee keer zo energie-efficiënt, stoten gemiddeld twee derde minder CO2 uit tijdens de hele levenscyclus en kennen geen uitlaatemissies tijdens het rijden.
“Elektrisch rijden heeft veel voordelen, maar we zien dat er nog heel wat onwennigheid is onder de burger: hoeveel gaat dat mij kosten? Wat zijn de regels en hoe vaak gaan ze nog veranderen? Waar vind ik een laadpaal?”, legt Naomi Cambien, beleidsexpert mobiliteit bij Bond Beter Leefmilieu, uit. “Alleen als die onzekerheid verdwijnt, zullen burgers de overstap wagen.”
De nieuwe barometer van Bond Beter Leefmilieu brengt in kaart hoe de Vlaamse doelstelling richting volledig elektrisch rijden vertaald wordt naar de praktijk. Hiervoor zetten onderzoekers van Transport & Mobility Leuven alle randvoorwaarden voor een geslaagde elektrificatie op een rij. Ze keken naar het aantal elektrische wagens in Vlaanderen, de betaalbaarheid van elektrisch rijden, het aantal laadpalen en de spreiding ervan.
Versnelling nodig voor alle parameters
|
|
|
|
|
|
|
Volgens de onderzoekers zullen aan de huidige trend slechts 46% van de nieuwe wagens batterij elektrisch zijn in 2029. Begin september 2023 was minder dan 1% van de Vlaamse particuliere wagens volledig elektrisch, ten opzichte van 11% van de bedrijfswagens.
De aankoopprijs verklaart deels de kloof. De onderzoekers berekenden dat elektrisch rijden voor de marktsegmenten B (compacte klasse) en C (kleine middenklasse) gemiddeld nog 11% duurder is dan rijden op benzine. Binnen de segmenten zijn er wel steeds combinaties van specifieke modellen waarbij het elektrische model minder kost dan de benzinewagen, over de hele levenscyclus. De berekening werd uitgevoerd op basis van de hoge elektriciteitsprijzen van eind 2022, ondertussen zal het plaatje dus wel wat positiever kleuren.
De oplossingen zijn er
Met deze barometer wil BBL de overheid aanmoedigen om de nodige randvoorwaarden te vervullen.
“We zien recent al enkele belangrijke verbeteringen, dus we hopen dat onze evaluatie volgend jaar een stuk positiever is. Eén derde van de nieuwe bedrijfswagens is al volledig elektrisch. De Vlaamse Regering moet nu zorgen dat ook particulieren kunnen volgen. Dat kan door de verhouding tussen elektriciteitsprijs en benzine en diesel omlaag te halen, meer kleinere modellen op de markt te halen, en in te zetten op een tweedehandsmarkt voor elektrische wagens.”, zegt Naomi Cambien.
Premies voor elektrische wagens zijn volgens Bond Beter Leefmilieu geen goed idee, aangezien deze de marktprijs kunnen opdrijven en bij mensen terechtkomen die ze niet nodig hebben. Het optrekken van de registratiebelasting voor fossiele wagens kan de uitfasering van verbrandingsmotoren omzetten naar de praktijk, en inkomsten creëren voor ondersteuning van de laagste inkomens, zoals via een sociaal leaseprogramma.
Ook het aantal laadpunten en de spreiding ervan blijft een aandachtspunt. Slimme laadpleinen kunnen volgens BBL de uitrol verder versnellen.
Elektrisch rijden als deel van de mobiliteitspuzzel
Elektrisch rijden vervolledigt volgens Naomi Cambien het plaatje van duurzame mobiliteit. “We moeten absoluut ons openbaar vervoer versterken, zoveel mogelijk fietsen en meer wagens gaan delen. Maar de auto zal deel van onze mobiliteitspuzzel blijven. Elektrisch rijden zorgt dan voor gezondere lucht, stillere straten en een lager energieverbruik. Dat erkent de regering ook, gezien het Vlaamse Energie- en Klimaatplan erg vertrouwt op de ban op verbrandingsmotoren om de CO2-doelstellingen te halen. Alleen ontbreken de maatregelen om dat te realiseren, dat is wel erg makkelijk.”
Bond Beter Leefmilieu vraagt dat er snel duidelijkheid komt over hoe de Vlaamse regering de uitfasering van verbrandingsmotoren tegen 2029 wil verankeren. Daarbij moet dringend meer aandacht gaan naar álle burgers. Vooral wie het wat minder breed heeft, verdient volgens BBL extra ondersteuning bij zo’n belangrijke transitie.
Bekijk hier de barometer en hier het rapport van Transport & Mobility Leuven.
