De 100.000e Vlaamse elektrische wagen is verkocht. Volgen laadpalen de vraag? Voorlopig zien we een versnipperde uitrol. Nederland toont alvast de vele voordelen van strategisch geplaatste, slimme laadpleinen.
Wat zijn laadpleinen?
Vlaanderen wil dat alle nieuwe wagens vanaf 2029 emissievrij zijn. De bedrijfswagens elektrificeren al aan hoog tempo: in augustus was maar liefst 38% van de nieuwe leasewagens elektrisch. De uitrol van laadpalen zal dus ook een sprint moeten inzetten. Slimme laadpleinen vergemakkelijken de uitdaging: het zijn strategische locaties waar meerdere palen samen staan. Proefprojecten kunnen voor de nodige kennis voor de aankomende nieuwe publieke laadpalen zorgen. De nieuwe projectoproep voor innovatieve laadsystemen van minister Lydia Peeters kan een goede eerste stap zijn.
Groener, goedkoper, innovatiever
Nederland kiest al lang voor de slimme laadpleinenkoers, en kreeg via een proeftuin met 46 slimme laadpleinen een goed zicht op de vele voordelen. Door palen te bundelen, is het potentieel van slimme laadsystemen veel groter. Zo kan het opladen van de verschillende wagens slim op elkaar afgestemd worden (load balancing) en wordt de beschikbare capaciteit veel beter benut: er kunnen drie tot vier keer meer laadpunten staan voor dezelfde netbelasting en de avondpiek kan sterk omlaag. Minder kans op een ‘vol net’ dus, en lagere investeringskosten voor de netbeheerder. Ook kan via laadpleinen maximaal op lokaal opgewekte hernieuwbare energie ingezet worden, door meer (en goedkoper) te laden wanneer er veel zon of wind is. Denk maar aan een parking overdekt met zonnepanelen. Een laadplein vraagt bovendien slechts één netaansluiting voor alle palen, met lagere investeringskosten tot gevolg.
Foto: Overdekt laadplein in Culemborg. (c) NKL Nederland
Bundelen betekent ook een minder rommelige publieke ruimte, met meer plaats voor voetgangers en fietsers. De Vlaamse Bouwmeester zou content zijn. En de elektrische rijder? Die heeft meer en makkelijk vindbare laadplekken. Bovendien komt een laadplein tegemoet aan de noden van verschillende doelgroepen, zoals die van deelmobiliteit, inwoners en taxi’s.
De laadpleinen bieden ook meer speelruimte aan innovatie, zoals we zien bij het eerste slimme laadplein van België, naast het bedrijf Sweco: hier testen ze bidirectionele palen uit, waarbij de autobatterij ook elektriciteit kan leveren aan het bedrijfsgebouw, of aan het net. Nederland testte op één van de laadpleinen ook succesvol “Vehicle-to-Vehicle” uit, waarbij de voertuigen elkaar (goedkoper) van stroom kunnen voorzien.
Ook een Vlaamse doorbraak?
De laadpleinen in Nederland zijn ondertussen “definitief doorgebroken”. Dankzij de nieuwe projectoproep komt er nu ook in Vlaanderen twee miljoen euro vrij voor innovatieve laadsystemen, bijvoorbeeld met load balancing tussen verschillende laadpunten en met laden op lokaal geproduceerde hernieuwbare energie. Positief is dat ze hier een onderzoek aan koppelen, op basis van de data die de projectuitvoerders moeten delen.
Het zal zaak zijn om de juiste projecten te kiezen die het startschot vormen voor slimme laadpleinen in Vlaanderen en om blijvend in te zetten op proefprojecten die zorgen voor kennisopbouw en innovatie. Dan kunnen tijdig kansrijke locaties voor laadpleinen in kaart gebracht worden. En dan kan bij de volgende aanbesteding voor (normale) laadpalen - gepland voor de zomer 2024 - de slimme laadpleinkaart volledig getekend worden.
