Vlaanderen heeft geen nood aan vier luchthavens. Het klimaat ook niet.

De Vlaamse overheid werkt aan een langetermijnvisie voor de regionale luchthavens van Deurne, Oostende en Wevelgem. Daarbij zal volgens het regeerakkoord gezocht worden “naar een balans tussen de maatschappelijke behoeften aan luchtvaart, duurzaamheid, leefbaarheid, veiligheid, innovatie en een vitale economie”. Een eerste stap was het opmaken van een maatschappelijke kosten baten analyse (MKBA) per luchthaven. Uit deze MKBA blijkt zwart op wit dat sluiten van de luchthavens het meeste baten oplevert voor de Vlaamse samenleving. Deze MKBA wordt vandaag besproken op een hoorzitting in het Vlaams parlement.

Vandaag zijn alle regionale luchthavens zwaar verlieslatend. Ze kunnen enkel overleven dankzij miljoenen euro’s subsidies die de Vlaamse overheid jaarlijks toekent. De subsidies die ze elk jaar krijgen van de Vlaamse regering zijn zelfs groter dan de omzet die ze draaien. Een nieuwe kosten baten analyse zal daar weinig aan veranderen. Integendeel, uit de analyse blijkt nu zwart op wit dat een sluiting van de regionale luchthavens het meeste baten opbrengt voor de samenleving. Enkel indien onrealistische passagiersaantallen gehaald worden -  ver boven wat ze ooit al bereikt hebben - kunnen regionale luchthavens break-even draaien. 

Bovendien blijft de permanente stroom investerings- en exploitatiesubsidies buiten beeld in de MKBA, evenals zeer lage concessies die de luchthavenuitbaters betalen aan de Vlaamse overheid. Deze concessievergoedingen bedragen slechts enkele procenten van de kosten die de Vlaamse overheid elk jaar betaalt. Daarnaast worden de mogelijke maatschappelijke opbrengsten van een alternatieve invulling buiten de cijfers gehouden. Ook de baten bij het wegvallen van beperkingen voor windmolens rond de luchthavens bij een sluiting, worden niet becijferd. En toch is het resultaat duidelijk: Vlaanderen heeft meeste baat bij sluiting regionale luchthavens.

Het kleine en dichtbevolkte Vlaanderen heeft met de luchthaven Brussel-Nationaal geen nood aan drie extra regionale luchthavens. Die zorgen niet alleen voor lawaaioverlast en luchtvervuiling met fijn stof en stikstof. We weten ook allemaal dat luchtvaart een grote bijdrage levert aan de klimaatopwarming. Daarom kan beter nagedacht worden over een uitdoofscenario voor deze verlieslatende regionale luchthavens. Tegelijk moet sterker ingezet worden op het vervangen van korte afstandsvluchten door treinreizen. 

Wij pleiten voor: 

  • een sluiting van de luchthaven van Deurne. Deze luchthaven is niet alleen verlieslatend, maar werkt ook in de illegaliteit. De startbaan werd zonder vergunning verlengd en er werd een verharde veiligheidszone aangelegd in landbouwgebied. 
  • Oostende: indien de luchthaven open gehouden wordt, zal de Vlaamse overheid miljoenen belastinggeld moeten blijven investeren. Deze luchthaven is pas rendabel als het aantal passagiers uit de regio vertienvoudigt naar 3 miljoen reizigers per jaar. Dat is totaal onrealistisch, West-Vlaanderen heeft 1,2 miljoen inwoners. Als de overheid de luchthaven Oostende toch wil openhouden, eisen we een stop op de nachtvluchten en veel sterkere geluidsbeperkingen overdag. Dat moet opgenomen worden in de nieuwe milieuvergunning. Al zal de luchthaven altijd verlieslatend blijven.  
  • Kortrijk-Wevelgem: de vergunning werd vernietigd, ook hier is sluiting en omvorming de beste optie. Door de ligging biedt een omvorming van de luchthaven naar een energiehub voor wind en zon vele kansen voor de toekomst. 

Tot slot wijzen we er nog op dat het een heel slecht idee is om een nieuwe regionale luchthaven te ontwikkelen in Koksijde, nadat de militaire activiteiten er in 2025 stopgezet worden. 

Luchtvaart West-Vlaamse Milieufederatie WILOO

Meer over Luchtvaart