Het debat over de toekomst van onze nationale luchthaven komt op kruissnelheid nu Brussels Airport toe is aan een nieuwe omgevingsvergunning. Volgens een nieuwe studie, in opdracht van Bond Beter Leefmilieu, levert een plafond op het aantal vliegbewegingen en een verbod op nachtvluchten 400 miljoen euro gezondheidswinst op, zonder dat er jobs verloren hoeven te gaan. BBL roept overheid, werkgevers en vakbonden op om te werken aan een ‘masterplan': “De regeringen moeten de gezondheid van omwonenden en werknemers boven de private winsten van BAC stellen, en investeren in begeleidingstrajecten voor werknemers.”
Het openbaar onderzoek voor de hervergunning van Brussels Airport is het voorbije weekend van start gegaan. De cijfers uit het milieu-effectenrapport herbevestigen de resultaten van eerder studiewerk in opdracht van Bond Beter Leefmilieu. Daaruit bleek dat het vlieglawaai van Brussels Airport de slaap van 109.000 omwonenden ernstig verstoort, en dat zo’n 50.000 mensen een sterk verhoogd risico lopen op hart- en vaatziekten. Daarnaast zorgen de vertrekkende vliegtuigen voor meer stikstofneerslag dan alle bedrijven in de Antwerpse haven samen, en stoten meer broeikasgassen uit dan wat vrijkomt bij de verwarming van 1 miljoen huishoudens.
Uitgerekend plan
Nu blijkt dat Brussels Airport Company verdere groeiplannen heeft, pleiten Bond Beter Leefmilieu en de bewonersgroepen voor de omvorming van Zaventem tot een nationale luchthaven op maat van de omgeving .
In een studie in opdracht van Bond Beter Leefmilieu heeft Transport & Mobility Leuven de effecten geanalyseerd van twee maatregelen: een verbod op nachtvluchten en een beperking van het aantal vliegbewegingen tot 220.000 vluchten per jaar (6% minder dan voor corona).
Extra jobs door verschuiving richting spoor
“We kregen vaak de dooddoener terug dat veel mensen hun job zouden verliezen door onze plannen. Dat blijkt niet te kloppen”, duidt Jasper Wouters van Bond Beter Leefmilieu. “Een verbod op nachtvluchten heeft vooral een impact op de cargobedrijven. DHL kan perfect beslissen om een groot deel van die cargovluchten overdag in te plannen, waar nog slots beschikbaar zijn. Die investering biedt nachtrust voor de omwonenden én de werknemers. Ook hun fysieke en mentale gezondheid lijdt zwaar onder het nachtwerk, opgelegd door het schadelijke 24/7 pakjesmodel.”
Volgens de TML-studie zou op langere termijn het equivalent van 0,1 à 0,2 % van de huidige tewerkstelling verdwijnen. De onderzoekers van de studie geven aan dat de krapte op de arbeidsmarkt dit mogelijk zelfs gewoon zou opvangen. Bovendien is er een enorm potentieel om extra werkgelegenheid te creëren.
“Vluchten onder de 600 kilometer kunnen we vlot vervangen door internationale treinreizen, dat spaart ons elk jaar tot 30.000 vliegbewegingen uit. Uit het onderzoek blijkt dat het spoor per passagierskilometer meer mensen tewerkstelt dan de luchtvaart. De werkgelegenheid kan dus stijgen. We roepen daarom de vakbonden en openbare vervoersmaatschappijen op om omscholingsprogramma’s op te starten voor geïnteresseerde werknemers uit de luchtvaartsector", aldus Jasper Wouters van Bond Beter Leefmilieu.
Burger wint aan gezondheid
Volgens de studie zou een beperkter vliegaanbod de gemiddelde prijs van een ticket met nauwelijks 5 euro doen stijgen. De burger wint daarentegen fors aan gezondheid: een plafond op het aantal vliegbewegingen en een nachtverbod zouden zorgen voor een gezondheids- en milieuwinst van bijna 400 miljoen euro per jaar. Deze winst houdt nog geen rekening met de voordelen van minder uitstoot van de zogenaamde niet-C02 broeikasgasemissies (zoals roetdeeltjes, zwaveloxiden, waterdamp, …).
Cardioloog Marc Goethals: “Brussels Airport ligt niet in de woestijn, maar in dichtbevolkt stedelijk gebied. De impact is gigantisch. Tot ver voorbij Rotselaar, Tervuren en Wemmel wordt de slaap systematisch verstoord. Een goede nachtrust is een basisbehoefte, net zoals voedsel en zuurstof. De zogenaamde nieuwe ‘geluidsarme’ vliegtuigen zorgen dan wel voor een lichte daling van het jaargemiddelde geluidsvolume, maar de geluidspieken blijven dermate hoog dat de slaap van de omwonenden verstoord blijft. Enkel een verbod op nachtvluchten heeft dus een wezenlijk effect.”
Tijd voor echte dialoog én een masterplan
Met dit studiewerk toont Bond Beter Leefmilieu opnieuw aan dat het een debat wil voeren op basis van onderbouwde feiten en argumenten. “We kunnen de werkgelegenheid en connectiviteit van ons land op niveau houden én de gezondheid van de omwonenden, werknemers en het leefmilieu beschermen. We reiken de hand naar alle politici, werkgevers en vakbonden om na te denken over een masterplan om deze nodige reconversie waar te maken.”
BBL en de bewonersgroepen zullen de resultaten van deze studie inbrengen tijdens het openbaar onderzoek. “Want het is duidelijk dat de luchthavenuitbater alleen de belangen van zijn buitenlandse aandeelhouders wil bedienen”, besluit Jasper Wouters van Bond Beter Leefmilieu.
Klik hier om de TML-studie te raadplegen.
