Ruimtelijke ordening: onmisbaar voor goed klimaatbeleid

Top beleidsmaatregelen:

De volgende drie maatregelen of beleidslijnen kunnen een beter ruimtelijk beleid brengen:

7. Schrappen of verplaatsen van slecht gelegen bouwgronden. 

Er liggen in Vlaanderen nog meer dan 40.000 ha onbebouwde percelen in woongebieden, goed voor minstens 600.000 bijkomende woonmogelijkheden. Dat is veel meer dan de behoefte. Ongeveer 20% van de beschikbare oppervlakte bevindt zich in de steden. De overige oppervlakte vinden we terug in het buitengebied: 43% in de kernen en 31% in lint- of verspreide bebouwing. Het komt er dan ook op aan enkel die bouwgronden te gebruiken die goed gelegen zijn in de stads- en dorpskernen. Het systeem van verhandelbare bouwrechten maakt het mogelijk om de bouwmogelijkheden op slecht gelegen gronden te ruilen met bouwmogelijkheden in stads- en dorpskernen. 

8. Het principe van nabijheid als basis gebruiken voor nieuwe woonwijken 

Vandaag kijkt men bij de inplanting van nieuwe woonwijken vooral naar de bereikbaarheid per auto. Om de nood aan (auto)verplaatsingen te beperken, moet ingezet worden op de ontwikkeling van nieuwe woonwijken die in de nabijheid van allerlei voorzieningen liggen zoals scholen, winkels, cultuur enzovoort. Zo neemt de behoefte aan verplaatsingen af, net als de afstand ervan. 

Door wonen en werken te verweven in stads- en dorpskernen, kan ook de nood aan woon-werkverkeer verminderen. Kernversterking moet dus niet enkel inzetten op meer woningen in de stads- en dorpskern, maar ook op het houden in of terugbrengen naar de kern van economische activiteiten. Nu worden bedrijven te veel afgezonderd op kmo-zones of kantorenparken buiten de stad, die enkel bereikbaar zijn met de wagen.

9. Inzetten op zuinig ruimtegebruik

Door meer aaneengesloten en compact te bouwen in plaats van te kiezen voor alleenstaande woningen, vermindert de energievraag en zijn er meer kansen voor openbaar en gedeeld vervoer. Andere mogelijkheden zijn de verdichting van verouderde verkavelingen, het gebruik maken van onderbenutte woningen en de herbestemming van leegstaande panden. Ook gemeenschappelijke woonvormen zoals cohousing maken intensiever gebruik van de beschikbare ruimte dan een klassieke verkaveling. 

Belangrijk is dat er autoluwe en energiezuinige voorbeeldwijken worden ontwikkeld in Vlaanderen, zodat het voor nieuwe bouwers duidelijk wordt dat de woonkwaliteit hier hoger ligt dan in een doorsnee verkaveling.

Uit: Na parijs: van fossiel naar hernieuwbaar in tien jaar. 21 beleidspistes voor een disruptie klimaatbeleid (april 2016)

Bouwshift Beleidsplan Ruimte Vlaanderen

Meer over Bouwshift, Beleidsplan Ruimte Vlaanderen