"Renovatiebegeleiding is essentieel om de energiedoelstelling van 2050 te behalen"

Met collectieve renovatieprojecten en -begeleiding wil non-profitorganisatie RenoseeC duurzaam verbouwen haalbaar en betaalbaar maken voor de Vlaming. Hoe dat precies in zijn werk gaat? Liesbet Boets, projectcoördinator van de vzw, legt uit. 

Een renovatie hoeft niet in een keer te gebeuren. Gefaseerd werken maakt het haalbaar en betaalbaar

Wie kan bij RenoseeC terecht? 

Liesbet Boets: ‘Onze organisatie richt zich op Vlaamse steden en gemeenten. Lokale besturen kunnen bij ons aankloppen om in de wijken waar de nood het hoogst is collectieve renovatieprojecten op te starten. Zij bepalen het projectgebied, wij informeren de buurtbewoners met brieven, flyers en infomomenten. De eerste stap is vervolgens renovatieadvies aan huis, waarbij we na een grondige scan van de woning verbeterpunten in kaart brengen. We kijken daarbij zowel naar de kwaliteit van de woning als naar energieprestatie. Het heeft geen zin om te isoleren als de elektriciteitsdraden los aan de muur hangen. We proberen altijd om een match te vinden tussen de wensen van de bewoners en de meest urgente noden. Een renovatie hoeft trouwens niet in een keer te gebeuren. Gefaseerd werken maakt het haalbaar en betaalbaar.’

Hoe is het idee van RenoseeC ontstaan? 

‘RenoseeC is in 2014 gestart als één van de tien door VLAIO gesubsidieerde proeftuinen voor ‘Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen’. Tussen 2014 en 2018 hebben we als proefproject in Sint-Amandsberg een twintigtal woningen gerenoveerd. In 2019 zijn we gestart met de opschaling in andere wijken en steden. Het is ons doel om de renovatiegraad in Vlaanderen te verhogen en daarbij een sociale, ecologische en economische impact te maken. In de provincie Oost-Vlaanderen wordt onze werking deels gesubsidieerd. We dromen van een situatie waarbij wie het kan zelf onze renovatiebegeleiding betaalt en wie het niet kan door overheden geholpen wordt. Maar zover is het nog niet.’

Hoe maakt jullie renovatiemodel het verschil?

‘Veel renovatiebegeleiders haken af bij vergunningsplichtige werken. Wij begeleiden zowel kleine als grote renovatieprojecten. Dat maakt ons uniek, net als onze ervaring met noodkopers. Bovendien is RenoseeC een vzw. Dat we niet financieel gedreven zijn en samenwerken met lokale besturen zorgt voor vertrouwen. En dat is belangrijk want iedereen kent wel een horrorverhaal uit de bouw. Voor velen is de wereld van renoveren compleet nieuw. Dat maakt het moeilijk om offertes te beoordelen en de weg te vinden in het premie- en leningsysteem. Begeleiding van een onafhankelijke organisatie kan dan geruststelling bieden. Wij nemen het voorbereidende werk op ons, vragen offertes op en analyseren ze vooraleer we met een concreet voorstel naar de bouwheer stappen. Bewoners kunnen er zo zeker van zijn dat de werken met betrouwbare partners gebeuren. We waken er ook over dat de werken in de juiste volgorde gebeuren en mensen bijvoorbeeld niet eerst alle ramen vervangen om vijf jaar later de gevel te isoleren. Die begeleiding en ontzorging zijn onze grootste troeven.’

Wat is jouw persoonlijke motivatie om voor RenoseeC te werken? 

‘In een vorig leven assisteerde ik chirurgen bij rug-en nekoperaties en nam ik een stuk sales op mij. In die wereld zat ik niet op mijn plek. Ik ben geen verkoper en heb altijd een ecologisch en sociaal hart gehad. Bij het Gentse Milieufront vond ik een job die echt bij me past als coördinator van de Geveltuinbrigade. Begin dit jaar zag ik de vacature van RenoseeC. Een vzw die draait rond ecologie, sociaal engagement, toekomst en impact: daar wou ik graag deel van uitmaken. Gelukkig zagen zij dat ook zitten. Ik combineer mijn rol bij RenoseeC met mijn job als geveltuincoördinator: de perfecte match.’

Wat is jullie mooiste succesverhaal? 

‘Dat is ‘Sint-Niklaas renoveert!’, ons eerste grote project waarbij we tegelijkertijd drie wijken aanpakken. De stad hoopte op 100 geïnteresseerden. Inmiddels hebben zo’n 160 eigenaars ingetekend: een groot succes. Velen zeggen ons dat ze zonder RenoseeC niet met renoveren gestart waren. Dan zouden ze vandaag nog steeds in een slecht geïsoleerd huis wonen, met gevaarlijke elektriciteit of opstijgend vocht. Iedereen die we kunnen helpen met het verbeteren van hun woning beschouw ik als een succesverhaal.’ 

Hoe zien onze Vlaamse wijken er in 2050 uit?

‘Vandaag is een derde van de Vlaamse woningen van slechte kwaliteit. Twee derde is onvoldoende geïsoleerd. Om onze wijken tegen 2050 energiezuinig te maken moet er nog heel veel werk gebeuren. Renoveren wordt nog te vaak gezien als kost en niet als besparingsmaatregel. Een slimme verbouwing maakt je woning aangenamer en kan je op termijn geld besparen. Ik hoop dat dat besef groeit en dat we in 2050 komen tot geïsoleerde, gezonde huizen mét regenwaterput in wijken die groen, onthard en autoluw zijn.’

Het is aan de overheid om nog beter te informeren zodat mensen renoveren als investeren gaan zien

Wat is er in de toekomst nodig om dat te bereiken?

‘Het is aan de overheid om nog beter te informeren zodat mensen renoveren als investeren gaan zien. Het isoleren van je huis zorgt voor een lagere energiefactuur en de gemiddelde terugverdientijd van bijvoorbeeld dakisolatie is slechts drie à zes jaar. Ik hoop ook dat de overheid nog meer zal inzetten op renovatiebegeleiding zodat iedereen een professioneel plan kan laten opmaken om zijn woning, eventueel in fases, tot op A-level te brengen. Advies is een belangrijke eerste stap, maar is niet voldoende. Een grote groep heeft meer hulp nodig. Renovatiebegeleiding en een toegankelijk systeem van premies en leningen zijn essentieel om de norm van 2050 te kunnen behalen.’ 

Heb je tips voor mensen met verbouwplannen?

‘Eén: laat je begeleiden. Laat een bouwprofessional een renovatieplan opmaken zodat je duurzaam en in de juiste volgorde verbouwt en oplapwerk vermijdt. Twee: denk toekomstgericht. Vandaag staan we voor andere uitdagingen dan over tien jaar. Je gezinssituatie kan wijzigen, het klimaat verandert… Door de toenemende droogte wordt regen stilaan een kostbaar goed. Denk dus nu al na over zonnepanelen, een regenwaterput, ontharding… Drie: balanceer. zorg ervoor dat je jezelf niet overbelast. Zelf de handen uit de mouwen steken kan je geld doen besparen, maar is vaak veel intensiever dan gedacht. De werken spreiden over een langere periode kan voor meer ademruimte zorgen.’

Artikel: Lynn Guillaume

 

Wil je meer weten over de aanpak van RenoseeC? 

 

Dit artikel kwam mede tot stand met steun van Koning Boudewijnstichting en Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer.

Duurzaam bouwen en wonen Collectieve renovaties Samen energie maken, delen en besparen

Meer over Duurzaam bouwen en wonen, Collectieve renovaties