De beslissing om deze hervorming er op deze snelheid door te voeren, illustreert het complete gebrek aan respect voor de fundamentele EU-waarden inzake transparantie en publieke consultatie, en besluitvorming die gebaseerd is op wetenschappelijke onderbouwing.
In iets meer dan een maand tijd heeft de Europese Unie een schadelijke hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) geforceerd — zonder enig politiek debat, publieke consultatie of deftige impactbeoordeling. De hervorming druist niet alleen in tegen de wetenschappelijke consensus, maar ook tegen de zorgen van vele boeren zelf. Door de regels te versoepelen, gaan de echte problemen niet weg, reageren Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt en de West-Vlaamse Milieufederatie.
Gisteren stemde het Europees Parlement over een hervorming van het Europese landbouwbeleid. Deze hervorming omvat het schrappen, afzwakken of niet meer handhaven van de beperkte milieuvoorwaarden waaraan landbouwers dienen te voldoen om publiek geld te ontvangen.
Deze milieuvoorwaarden, zoals de minimale vereisten op vlak van bodembedekking en gewasrotatie, zijn bedoeld om biodiversiteit en bodemgezondheid te beschermen — beide cruciaal voor onze voedselproductie. Ze zijn er gekomen na jaren overleg tussen maatschappelijke actoren, administraties, politiek en wetenschap en worden nu na een maand vurig lobbywerk door een aantal grote boerenorganisaties volstrekt uitgehold. Deze reeks versoepelingen staat ook haaks op de ambitie van de Europese Green Deal om toe te werken naar een duurzaam en gezond voedselsysteem en brengt een zware slag toe aan het vermogen van het landbouwbeleid om haar zeer grote milieudruk te milderen.
Met 425 tegen 130 stemmen (33 onthoudingen) schaarde het Europees Parlement zich achter het voorstel van de Europese Commissie. Europese beleidsmakers verkondigen dat de hervorming ontworpen is om boeren te ondersteunen, maar de hervorming geeft geen antwoord op de echte problemen van de boeren, zoals meer veerkracht bij extreme weersomstandigheden, of eerlijke prijzen voor hun producten. Dit was ook de boodschap van de Europese biologische en agro-ecologische boerenorganisaties, die stellen dat hun zorgen niet gehoord werden.
“De beslissing om deze hervorming er op deze snelheid door te voeren, illustreert het complete gebrek aan respect voor de fundamentele EU-waarden inzake transparantie en publieke consultatie, en besluitvorming die gebaseerd is op wetenschappelijke onderbouwing”, stelt Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.
“Voedselzekerheid, de toekomst van boeren en burgers werden opgeofferd aan kortetermijndenken en politieke berekeningen. Boeren kunnen geen voedsel produceren zonder een bloeiende natuur, en er kan geen winst worden gemaakt wanneer gewassen verloren gaan door overstromingen, droogtes of branden door klimaatverandering”, voegt Stijn Leestmans van Natuurpunt toe.
Deze stap van de Europese Unie verzwakt de positie van een landbouwer nog meer: we passen het Europees landbouwbeleid aan op aangeven van enkele grote landbouworganisaties en de industrie, zonder te weten welke effecten dit zal hebben voor biodiversiteit en klimaat. We versnellen hiermee hoogstwaarschijnlijk de biodiversiteits- en klimaatcrisis en lossen de maatregelen die de impact van die crises op een landbouwbedrijf kunnen milderen. Voorwaarden om publiek geld voor publieke doelen te ontvangen worden blind versoepeld, om vervolgens de gevolgen van deze versoepeling weer met publiek geld te compenseren. Het aanpakken van de zorgen van landbouwers rond administratie en leefbaarheid is noodzakelijk, maar door met dit excuus de milieuvoorwaarden te versoepelen, gaan de echte problemen niet weg. Een duurzame aanpak gebeurt vanuit een landbouwvisie met een toekomstperspectief, die wetenschappelijk onderbouwd is en rekening houdt met de leefbaarheid voor een landbouwer, maar ook met de nood aan een gezond leefmilieu met levendige natuur.
Ook de West-Vlaamse Milieufederatie is kritisch: “Mocht de aanpassing van het GLB werkelijk inzetten op het stimuleren van rechtszekerheid voor de boer, restnatuur en bodem in landbouwgebied, dan hadden we een paragraaf over de verwerkers gezien en de kalenderlandbouw uit de verwerkende industrie voor het planten en oogsten van gewassen. Om te boeren met natuur, bescherm je beide en niet in eerste plaats de industriële productiewensen”, geeft Bart Vanwildemeersch nog mee.
