Duidingsprogramma Pano legde gisteren de vinger nog eens op de wonde: in Vlaanderen zijn meer dan 400.000 woningen niet aangesloten op riolering. Het afvalwater gaat er rechtstreeks de beek in. Resultaat? Een aanslag op de waterkwaliteit en het waterleven in Vlaanderen. Om het probleem niet nog groter te maken, lanceren BBL en Natuurpunt een voorstel: lever bouwvergunningen voor nieuwe woningen pas af als de straat effectief over riolering beschikt.
De laatste loodjes wegen het zwaarst
Het afvalwater van huishoudens zorgt voor 20% van het stikstof en 50% van het fosfor in onze waterlopen. Waar komt die watervervuiling vandaan? Nog te weinig woningen zijn aangesloten op riolering en waterzuivering. Vandaag is 14% van de huizen nog steeds niet aangesloten op de riolering. Die rioleringsgraad moet in de toekomst toenemen tot 96%.*
Bij de grotere steden en gemeenten ligt de rioleringsgraad nu al boven de 95%. Het probleem zit vooral bij kleinere, landelijke gemeenten, waar soms nog niet de helft van de woningen aangesloten is op de riolering.** Daar is onze ruimtelijke wanorde niet vreemd aan: door de vele lintbebouwing, afgelegen verkavelingen en verspreide bebouwing, moeten hier veel meer kilometers aan rioleringen worden aangelegd dan in een stads- of dorpscentrum. De aanleg van riolering kost ongeveer 1.000 euro per lopende meter, kortom: om de laatste 10% van de woningen aan te sluiten moeten miljarden geïnvesteerd worden.
Wetswijziging gevraagd
Ondertussen worden nog steeds bouwvergunningen afgeleverd voor woningen in een straat waar nog geen riolering ligt. En zo wordt het probleem nog groter. Daarom stellen BBL en Natuurpunt voor om het afleveren van nieuwe bouwvergunningen onmogelijk te maken, zolang er geen riolering ligt. Op die manier worden lokale besturen aangespoord om te investeren in ontbrekende rioleringen.
Juridisch kan dat vrij eenvoudig worden opgelost door de definitie van een ‘voldoende uitgeruste weg’ aan te vullen met een rioleringsaansluiting. Hoewel gemeenten ook zelf voorwaarden kunnen aanvullen in Codex ruimtelijke ordening, heeft het verleden uitgewezen dat daar geen gebruik van wordt gemaakt. Een sturend beleid van de Vlaamse overheid is nodig. We roepen de Vlaamse regering en het Vlaams parlement dan ook op om een dergelijke aanpassing van de Codex ruimtelijke ordening meteen door te voeren.
Behalve met deze wetswijziging, heeft de Vlaamse overheid vijf sleutels in handen om het waterbeleid snel weer vlot te trekken. Met beleidsinstrumenten als de Blue Deal en de nieuwe Stroomgebiedbeheerplannen, valt er geen tijd te verliezen.
5 quick-wins voor het waterbeleid in Vlaanderen
|
*De overige 4% van de woningen ligt zodanig afgelegen, dat riolering aanleggen er onbetaalbaar is. Deze woningen moeten verplicht investeren in een eigen, individuele afvalwaterzuiveringsinstallatie. Dat zou ook moeten gelden voor bestaande woningen, ook zonder dat er een bouwvergunning wordt aangevraagd.
**Check hier de rioleringscijfers voor jouw gemeente