Te veel lidstaten, waaronder België, onthielden zich bij de stemming over de verlenging van de vergunning van omstreden onkruidverdelger glyfosaat. Bij gebrek aan meerderheid beslist de Europese Commissie zelf, en inmiddels staat een verlenging van 10 jaar in de steigers. Gelukkig hebben we federaal en Vlaams zelf ook veel hefbomen in handen om het gebruik van risicovolle pesticiden in te dijken.
Het feit dat er geen gekwalificeerde meerderheid bereikt werd, is een belangrijk signaal dat de bezorgdheden rond glyfosaat groeien. Op 13 oktober werd op Europees niveau gestemd over de hervergunning van glyfosaat. Het voorstel van de Europese Commissie om de onkruidverdelger nog tien jaar langer te gebruiken, behaalde geen gekwalificeerde meerderheid. Onder meer België, vertegenwoordigd door minister Clarinval, onthield zich. Hetzelfde gebeurde bij de tweede stemming op 16 november. Daardoor kreeg de Europese Commissie zelf het mandaat in handen. Ze kondigde meteen aan het eigen voorstel te zullen omzetten.
Wat denkt en doet België?
De Belgische onthouding is teleurstellend, want wanneer wetenschap toont dat er aan stoffen hoge risico’s verbonden zijn, is het de taak van de overheid om tot actie over te gaan, niet om zich te onthouden. De Europese Commissie kondigde aan haar eigen voorstel te zullen doorvoeren, wat de komende 10 jaar een enorme impact zal hebben op volksgezondheid en milieu.
Het is daarom vooral uitkijken naar actie in ons eigen land. De federale en Vlaamse regering moet voor de milieubeweging absoluut werk maken van een gehele uitfasering via de aankomende pesticidenplannen. De federale regering, die de toelating van pesticiden regelt, kan gaan voor een totaalverbod. Vlaanderen zelf kan beperkingen opleggen op het gebruik, zo verbood ze eerder al het gebruik van glyfosaat voor particulieren, en ook het onderzoek en de begeleiding naar alternatieven stimuleren.
Benieuwd naar de positie van de verschillende bevoegde ministers in de voorbije weken? Hier vind je de posities van minister Clarinval (Landbouw, MR), Vandenbroucke (Volksgezondheid, Vooruit), minister Khattabi (Leefmilieu, Groen), minister Demir (Omgeving, N-VA) en minister Brouns (Landbouw, CD&V)
Grote vraag naar herbeoordeling en ban genegeerd
Deze week schreven 304 wetenschappers een open brief naar verschillende Belgische en Nederlandse ministers om te wijzen op de tekortkomingen in de risicobeoordeling van glyfosaat. Een andere brief, ondertekend door 106 Europese middenveldorganisaties werd deze week aan Europees commissievoorzitter Ursula von der Leyen bezorgd. In de brief wijzen de organisaties onder meer op recent onderzoek dat aantoont dat lage concentraties glyfosaatherbiciden leukemie veroorzaken bij jonge ratten. Deze bevindingen en de veelheid aan andere onderzoeken over de risico’s van glyfosaat, hadden volgens de organisaties tot een ban van glyfosaat moeten leiden. Eerder dit jaar vroegen 50 Belgische middenveldorganisaties, waaronder alle ziekenfondsen, Kom Op Tegen Kanker en de Vlaamse Parkinsonliga, om een verbod op glyfosaat. De Belgische Hoge Gezondheidsraad adviseerde in 2020 al een verbod.
De verlenging negeert heel duidelijke alarmbellen. Bij de Vlaamse en federale regering ligt nu de opdracht om deze bezorgdheden wel serieus te nemen, en actie te ondernemen in de aankomende pesticidenplannen.
