In de aanloop naar de G20 in China sloten de Amerikaanse president Obama en zijn Chinese collega Xi een akkoord om het klimaatverdrag van Parijs te ratificeren. Op die manier drijven beide landen de druk op voor de rest van de wereld. Ook in Europa versnelt het proces. Maar ons land zit voorlopig nog helemaal vast in een procedureknoop.
In december vorig jaar stelden de wereldleiders het Parijs-akkoord op, in april volgde de officiële ondertekening in New York. De volgende stap om de klimaatopwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, is de ratificatie van het verdrag door de verschillende landen.
Stand van zaken
Van de 180 landen die het Parijsverdrag ondertekenden op 22 april in New York, hadden tot voor kort nog maar 24 landen het ‘geratificeerd’. Dat wil zeggen dat de regering van elk land de internationale wet bekrachtigt. Sinds 3 september staan ook China en de VS op deze lijst.
Om van het Parijsverdrag globaal bindende wetgeving te maken, geldt de volgende regel: minstens 55 landen die gezamenlijk goed zijn voor 55 procent van de globale CO2-uitstoot, moeten het akkoord ratificeren. Zoals de grafiek hieronder toont, ontbreekt op dit moment de ratificatie van Europa, zijn lidstaten en een land met een aandeel van meer dan 5%, zoals bijvoorbeeld Rusland (7,53) of India en Japan samen (7,89).
Vuur aan Europese schenen
De gezamenlijke beslissing van de VS en China verhoogt de druk op de 164 landen die het akkoord nog moeten ratificeren. Het is vooral een duidelijke boodschap aan Europa: de Unie is een van de belangrijkste architecten van het Parijsakkoord en zou gezichtsverlies lijden als ze nu haar voortrekkersrol op het internationaal toneel verliest.
In Europa gebeurt de ratificatie idealiter gezamenlijk enerzijds door de lidstaten en anderzijds door de Europese Unie. Tussen de Europese instellingen doen de vereiste documenten voor de ratificatie de ronde. Aan de kant van de lidstaten hebben Frankrijk en Hongarije het akkoord al geratificeerd.
In de aanloop naar de verdeling van de Europese klimaatdoelstelling voor 2030 klonk het hier en daar dat lidstaten het Parijs-akkoord niet wilden ratificeren omdat de nationale doelstellingen nog onduidelijk waren. Maar ook de procedures blijken voor problemen te zorgen.
Zo verloopt het ratificatieproces in België
Landen zoals België moeten een lang en complex proces doorlopen om tot ratificatie te komen. De Vlaamse en Waalse regering hebben hun goedkeuring voor de ratificatie al gegeven. Nu is het wachten op de Federale en Brussels regering om ook het document af te ronden, zodat het naar de adviesraden kan vertrekken en daarna door de parlementen finaal gestemd. Of dat hele proces rond zal zijn voor de volgende internationale klimaatzitting in Marrakech is maar de vraag.
Met de hete adem van de Chinezen en Amerikanen in de nek en COP22 in Marrakech op de agenda, neigt Europa naar een snelle ratificatie. De Europese Commissie liet maandag nog weten dat het ‘technisch’ mogelijk is om het akkoord als Unie te bekrachtigen zonder dat de lidstaten de wetgeving geratificeerd hebben.
Haast en spoed = goed voor klimaat
Er is haast met de ratificatie van het Parijsverdrag. Dat heeft alles te maken met de Amerikaanse verkiezingen. Een ratificatie door de VS kan door de nieuwe president veel moeilijker teruggedraaid worden dan een simpele ondertekening van het internationaal akkoord. Zo kan een herhaling van de geschiedenis vermeden worden waarbij Bush, na de ondertekening van Clinton, weigerde het Kyoto-protocol te ratificeren.
