Als iedereen al goed bezig was, zou er geen klimaatbeleid nodig zijn

2019 kan een grand cru jaar worden voor het klimaat. Dat zal enkel gebeuren als we de sociale en economische bekommernissen van burgers en bedrijven ernstig nemen. Dat is wat de campagne Sign for my Future doet, door de samenwerking op te zetten in heel de samenleving. Tegelijk biedt dit iedereen de kans om een politiek signaal te geven: de tijd van pappen en nathouden is voorbij.

We zijn op een sleutelmoment beland voor het klimaatbeleid in ons land. Om enkel nog maar de Europese doelstellingen te halen voor 2030 zal de vervuiling door broeikasgassen minstens drie keer sneller moeten dalen. Maar de fundamentele uitdaging is koolstofneutraliteit voor 2050: een samenleving die niet meer afhankelijk is van fossiele brandstoffen uit Rusland of Saudi-Arabië voor haar energievoorziening. Daarbij liggen de ambities torenhoog: we willen dat iedereen voordeel heeft bij het klimaatbeleid, door er een sociaal en economisch succes van te maken.

Twee bepalende momenten

In 2019 komen er twee bepalende momenten aan. Europa legt haar langetermijnstrategie voor het klimaat vast en we trekken naar de stembus. Vooralsnog aarzelen onze politici om zich achter de cruciale verhoging van de Europese klimaatambitie te scharen. Om van ons land opnieuw een trekkende kracht te maken in Europa, moet de klimaatmobilisatie nog aan kracht winnen. Net dat wil Sign for my Future doen. Tonen dat we massaal achter de jongeren staan die ons de weg wijzen.

Daarnaast bieden de verkiezingen een unieke kans om werk te maken van een gestroomlijnd klimaatbeleid. Nu werken de verschillende overheden elkaar vaak tegen. De federale overheid geeft een fiscale stimulus aan wagengebruik terwijl Vlaanderen projecten om de wagen links te laten liggen subsidieert. De ene belast elektriciteit te zwaar terwijl de andere elektrische warmtepompen stimuleert. Enzovoort. De absurditeit van het Belgisch klimaatbeleid culmineerde in de zeven jaar durende onderhandelingen over de verdeling van de 2020-doelstellingen.

Muisklik

De straat vraagt steeds luider een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid dat de vele kansen voor jobcreatie en een betere leefomgeving benut. Die vraag is breed gedeeld in de samenleving. Niet enkel ngo’s maar ook academici, vakbondsleiders en CEO’s zien er het nut van in. De campagne Sign for my Future biedt de kans aan hen allen om zich met een muisklik achter een werkbaar kader te scharen. Ze vraagt koolstofneutraliteit voor 2050 en een klimaatwet, een investeringsplan en onafhankelijke controle om het beleid te versterken. Elke maatschappelijke speler kan daarbovenop concrete en verdergaande maatregelen naar voren schuiven.

De idee dat de campagne een goedkeuring is van het gedrag van de ondertekenaars, is een misvatting die ook het opiniestuk van Anneleen Kenis, Pascal Debruyne en Matthias Lievens uitdraagt. Net het omgekeerde geldt: als iedereen al goed bezig was, zou er geen klimaatbeleid nodig zijn. De meeste mensen en bedrijven slagen er nu nog niet in om klimaatvriendelijke keuzes te maken. De cynici willen ons daarop vastpinnen: ‘Zie je wel dat de jongeren ook het vliegtuig nemen’, of: ‘BNP Paribas investeert in fossiele brandstoffen, dus wil enkel aan greenwashing doen.’

Nochtans zijn de voorbeelden vooral een illustratie van de nood aan verandering. Daarom is de overheid aan zet. Ze kan een sociaal rechtvaardige en economisch verstandige transitie vorm geven. Dat is exact wat de campagne vraagt.

De zorgen over een ambitieus klimaatbeleid zijn wezenlijk. Gezinnen vrezen de betaalbaarheid, vakbonden bekommeren zich over jobverlies en bedrijven verzetten zich tegen oneerlijke concurrentie vanuit landen die te weinig doen voor het klimaat. Enkel door die zorgen ernstig te nemen, geraken we vooruit. Bond Beter Leefmilieu is trots een van de meer dan driehonderd maatschappelijke spelers te zijn die zich achter de campagne schaart en de krachten bundelt. Daarbij blijft iedereen in de milieubeweging zijn rol spelen: sommigen timmeren aan concrete oplossingen, anderen zullen ten gepaste tijde bedrijven op hun verantwoordelijkheid wijzen.

In 24 uur tijd hebben al 25.000 mensen getekend. Dat is uniek in de geschiedenis van ons land. Laten we er de grootste campagne ooit van maken. Dan halen we nog een keer het wereldnieuws: als een samenleving die de vraag van haar klimaatgeneratie ter harte neemt.

Dit artikel verscheen op 6/2/2019 op demorgen.be

Klimaatbeleid

Meer over Klimaatbeleid