Sam Ham is niet de vriend van uw kind

Vorige week schoven we aan tafel bij Van Gils & Gasten voor een gepeperde discussie over vlees. In sneltempo vuurt het VLAM reclame voor vlees op ons af. De week van de biefstuk-friet was nog niet goed verteerd of er volgden folders die scholieren moeten aanzetten om meer vlees te eten. En dit terwijl 89 procent van de Vlamingen nog steeds meer vlees eet dan gezond is.

Actieplan vleesveehouderij

Deze versnelling in vleespromotie komt er niet toevallig. De consument laat vlees sowieso al steeds vaker links liggen. De voorbije maanden kreeg de sector ook nog het ene na het andere schandaal over zich heen: bedorven vlees, dierenmishandeling in slachthuizen, frauderende vleesverwerkers, noem maar op. Het antwoord van de vleesproducenten lag voor handen: met stevige promotie willen ze het imago te keren en de daling in vleesconsumptie stoppen. Intussen is een het actieplan in werking getreden om dit mogelijk te maken, met een centrale rol voor VLAM en BAMST. 

Tegenstrijdige boodschappen

VLAM is het Vlaams Instituut voor Agricultuur Marketing. Dit deels door de overheid en deels door de sectoren gefinancierde overheidsorgaan staat in voor de promotie van Vlaamse land- en tuinbouwproducten. Ook hier heeft de dierlijke sector een sterke stem. Een halt toeroepen aan de dalende consumptie van dierlijke producten staat hoog op de agenda. Met de week van de biefstuk-friet en de misleidende flyers voor kinderen met de figuurtjes Maud Kippenbout, Sam Ham en Madelief Rosbief willen ze één doel realiseren: de vleesconsumptie opnieuw opkrikken. Dat terwijl 89 procent van de Vlamingen meer vlees eet dan maximaal aangeraden. Meer gevarieerde plantaardige voeding en minder maar beter vlees is essentieel om ons voedingspatroon gezonder en duurzamer te maken, dat is een feit. 

Als morele dekmantel schuift VLAM dan maar het belang van ‘lokale consumptie’ naar voren. Maar tegelijk zet het instituut middelen in om de export van vlees uit Vlaanderen naar exotische afzetmarkten zoals China, Japan, Zuid-Korea, Vietnam en de Filippijnen te vergroten. In dat kader is het belang van lokaal consumeren ineens van de radar verdwenen. 

Ook BAMST (Belgian Association of Meat Science and Technology) vervult een sleutelrol. Dit is een handvol wetenschappers die zich voor de kar van de kapitaalkrachtige vleesindustrie laten spannen om vlees opnieuw in een positief daglicht te stellen. Hierbij legt men de huidige wetenschappelijke consensus rond het belang van vleesmatiging en meer plantaardige voeding vlot naast zich neer. 

Nood aan nieuwe balans

Toch worden er ook binnen de sector vragen gesteld bij het huidige model van vleesproductie en consumptie. Slagers zoals Hendrik Dierendonck tonen dat een andere manier van dierlijke productie en een matige consumptie beter is voor milieu, gezondheid en dierenwelzijn. 

Dat sectoren reclame maken of dat enkele academici zich voor de kar laten spannen van een industrie om dubbelzinnige boodschappen te verspreiden tegen het maatschappelijk belang in, is van alle tijden.Een overheid moet zich hierboven stellen en naar de echte uitdaging kijken. Voor voeding is dit doel helder: voor een betere balans zorgen tussen dierlijke en plantaardige eiwitten. Een hervorming van het VLAM moet dus hoog komen op de agenda van de volgende regering. Dit is de enige manier om overheidsgeld enkel nog in te zetten voor het stimuleren van voedingskeuzes die bijdragen aan een betere gezondheid en milieu. 

Plantaardige voeding

Meer over Plantaardige voeding