Melk, kaas, rood vlees: de kans bestaat dat je er promofilmpjes van zag voorbijflitsen op televisie, en wel met steun van de Europese Unie. Dat staat haaks op de Europese Farm2Fork-strategie, het gezondheidsbeleid én de klimaatdoelstellingen. Momenteel neemt de Commissie het promotiebudget van landbouwproducten onder de loep. Een gedroomde kans om een duurzaam én gezond voedingspatroon te stimuleren.
De Farm2Fork-strategie lijst 27 acties op die de Europese commissie de komende 4 jaar zal ondernemen om werk te maken van een toekomstgericht voedselsysteem. Eentje daarvan is de herziening van het Europese promotieprogramma voor landbouwproducten, met als doel dit meer in lijn te brengen met duurzame productie en consumptie, en met ons evoluerend voedingspatroon.
Economische competitiviteit als enige vereiste
En dat is nodig: de Europese Unie heeft een goed gevuld potje om Europese landbouwproducten te promoten. Tussen 2016 en 2020 is het promotiebudget voor landbouwproducten bijna verdubbeld, van 113 miljoen naar 200 miljoen in 2020.
Een mooi budget om gezonde en duurzame Europese producten in de kijker te zetten. Of toch in theorie. Want momenteel primeert economische competitiviteit in de selectie van promotiecampagnes, bijgevolg wordt niet in rekening gebracht of het product duurzaam geproduceerd werd, en of bijdraagt aan een gezond voedingspatroon.
Zo ging 32% van het budget in de periode van 2016-2020 naar campagnes die vlees en zuivel promoten. Slechts 19% ging naar groenten- en fruitcampagnes. Deze eenzijdige economische insteek valt moeilijk te rijmen met de uitgesproken ambities op Europees niveau inzake een meer plantaardig dieet.
Het is absurd om in een land waar 89% meer vlees eet dan gezond is, en waar 23% obees is, campagne te voeren om meer rood vlees en frieten te eten.
Kansen voor klimaat en gezondheid
De impact van ons huidig voedselsysteem op onze gezondheid en ons klimaat is torenhoog. Volgens cijfers uit de Farm2Fork-strategie, was in 2017 1 op 5 Europese sterfgevallen te linken aan een onevenwichtig voedingspatroon. Daarnaast heeft het huidig landbouwsysteem dramatische gevolgen voor biodiversiteit en klimaat.
Het vernieuwde beleid dat de Europese Commissie zal voorstellen - het openbaar onderzoek erover loopt nog tot 23 juni - wil de transitie naar een groenere en meer duurzame landbouwsector stimuleren, door duurzaamheidsaspecten van elk product te benadrukken.
Zo wordt expliciet budget uitgetrokken om biologische producten te bevorderen (49 miljoen) en voor bewustmaking rond duurzame landbouw (19 miljoen). Hopelijk betekent dit het einde van campagnes als de Europese “Become a beefatarian”-campagne of de Vlaamse “Week van de Steak-friet” (die laatste campagne is van VLAM, dat ook dit jaar weer mikt op 1,5 miljoen van deze Europese pot) die regelrecht ingaan tegen het eigen beleid. Het is absurd om in een land waar 89% meer vlees eet dan gezond is, en waar 23% obees is, campagne te voeren om meer rood vlees en frieten te eten.
Europees beleid als accelerator
Deze herziening van het promotiebeleid is één van de weinige engagementen van de Farm2Fork-strategie die inzet op de vraagzijde van ons voedselsysteem. Een uitgelezen kans voor de Europese Unie om de consument te sturen richting gezondere en duurzame voeding. Wanneer het goed gefocust is, biedt het Europese promotiebudget een gedroomde kans om niet enkel ondersteunend te zijn in deze transitie, maar ze te versnellen en te normaliseren. De maatschappelijke bewustmaking van gezonde voedingsgewoonten en duurzame voeding, met respect voor een eerlijk inkomen voor de landbouwer, is cruciaal.
Een toekomstgericht voedselsysteem is de hefboom voor een gezonde planeet. Europese voedingspromotie moet daar dan ook maximaal -en uitsluitend- op inzetten.
