Partijwijzer Vlaamse en federale verkiezingen 2024

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat alle partijen onze vraag ondersteunen naar meer agro-ecologie, een duurzame manier om aan landbouw te doen. N-VA stelt wel dat we niet om de grootschalige agro- of landbouwindustrie heen kunnen voor onze voedselvoorziening. Bufferzones die burgers beschermen tegen pesticiden en andere schadelijke stoffen vinden alle partijen top, behalve Open Vld, dat deze richting totaal afkeurt en verwijst naar de versnipperde ruimtelijke ordening. Alleen Groen wil consumptie- of productiequota om plantaardige voeding te stimuleren, de andere partijen spreken liever van sensibilisering, vermindering van export naar het buitenland of verspreiding van plantaardige alternatieven via scholen en andere openbare diensten. Over afbouw van de veestapel zijn de meningen erg verdeeld: cd&v, N-VA en PVDA vinden een reductie van 50% tegen 2030 onrealistisch of onwenselijk zonder ondersteunend beleid. Ze vinden dat een vermindering van de veestapel in Vlaanderen niet gewoon mag leiden tot toegenomen productie elders in de wereld. Groen en Vooruit zien dat wel zitten, Open Vld nuanceert. Alle partijen willen voedselverspilling tegengaan, maar Open Vld en cd&v vinden het niet wenselijk hiervoor verplichtingen en regels te gebruiken. N-VA laat hiervoor de deur op een kier.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat alle partijen meer sociale woningen willen, maar Open Vld en N-VA zien vooral heil in de private huurmarkt. Voorfinanciering van renovatie bij aankoop vindt bij de meeste partijen weerklank, behalve bij Open Vld en N-VA, zij wijzen naar de bestaande ondersteuning in de vorm van Mijn VerbouwPremie en dergelijke. De linkse partijen zijn voor een stop op de huurprijsindexatie, de (centrum)rechtse willen dit beperken tot een tijdelijke maatregel. Ten slotte is er de renovatieverplichting bij notariële overdracht: cd&v, Groen en Vooruit vinden dit een goed idee, maar N-VA, Open Vld en PVDA niet. Die laatste kijkt liever naar collectieve renovatieoplossingen, de eerste drie verwijzen naar de huidige positieve renovatietendens en willen verplichtingen vermijden.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat op de PVDA na alle partijen een taxshift willen realiseren die fossiele energie duurder maakt en hernieuwbare goedkoper. PVDA wil absoluut niet aan de koopkracht raken en eist eerst publieke investeringen in energie, kwalitatieve woningen en openbaar vervoer. Een fiscale hervorming die volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’ inkomsten genereert om de transitie te bekostigen, krijgt de steun van cd&v, Groen en Vooruit. PVDA wil, opnieuw, koopkracht behouden en verwerpt dus taksen op consumptie. N-VA en Open Vld willen vooral snoeien in belastingen. Op de vraag om het politieke debat te verbreden van ‘koopkracht’ naar ‘waardig kunnen leven’, antwoorden enkel Groen en cd&v positief, de andere partijen zien geen tegenstelling tussen stijgende consumptie en leven binnen de grenzen van ons ecosysteem. Een rechtvaardige industriële transitie die werkzekerheid voorziet, vindt bij alle partijen goedkeuring. Vooruit, Groen en PVDA willen de belastingvoordelen voor salariswagens uitdoven op voorwaarde dat er niet aan de koopkracht geraakt wordt, terwijl de rechtse en centrumpartijen vrezen dat dit voor de werkgever de lasten op arbeid fors zal verhogen. Zij pleiten liever voor een verschuiving naar een mobiliteitsbudget dat ook voor andere transportmodi ingezet kan worden.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld hoe Groen, Vooruit en PVDA voorstander zijn van meer bescherming voor natuur, terwijl cd&v, Open Vld en de N-VA deze doelstellingen steeds afwegen tegenover de economische kostprijs en de specifieke uitdagingen van Vlaanderen. Volgens hen houden de Europese richtlijnen daar onvoldoende rekening mee. Maar er zijn enkele uitzonderingen op deze tendens: de meeste partijen spreken zich uit voor de herbebossingsdoelstellingen (met uitzondering van cd&v), beperkingen op boskap (met uitzondering van Open Vld) en uitbreiding van natte natuur (met uitzondering van cd&v en Open Vld). De regel 3-30-300, die meer groen in het straatbeeld brengt, wordt ook door bijna alle partijen ondersteund, behalve door Open Vld. Er is veel enthousiasme voor een strenger importbeleid, om zo goederen die niet duurzaam geproduceerd werden uit de winkelrekken te weren. Alleen Open Vld ziet liever aanmoediging van goede voorbeelden dan inperking van schadelijke producten. Volgens dezelfde filosofie wil Open Vld als enige geen ban op de verkoop van producten die ontbossing en biodiversiteitsverlies veroorzaken, en ook niet op de jacht op bedreigde diersoorten.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat alle partijen het erover eens zijn dat openbaredienstverplichtingen uit de energiefactuur moeten verdwijnen, zodat elektriciteit betaalbaarder wordt. Groen trekt als enige partij een streep door meer kernenergie in de toekomst, N-VA, Open Vld en cd&v weigeren dit resoluut. PVDA en Vooruit sluiten de technologie niet uit, maar onderstrepen het grote prijsverschil van kernenergie in vergelijking met hernieuwbare alternatieven. Wat Russisch lng betreft, willen Groen en Vooruit dat België het initiatief neemt om zich af te koppelen en dat ons land de zaak op Europees niveau bepleit. PVDA waarschuwt voor escalatie en grotere afhankelijkheid van Amerikaans schaliegas, en ziet dus liever vredesonderhandelingen en investeringen in hernieuwbare alternatieven die België niet aan grootmachten bindt. N-VA, cd&v en Open Vld wijzen erop dat België enkel zichzelf schaadt met een eenzijdige afkoppeling, Rusland zou de uitvoer naar andere landen gemakkelijk kunnen opdrijven. Collectieve Europese actie zou dit vermijden.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat wat de betonshift betreft, bijna alle partijen de planschadevergoeding willen terugschroeven om deze betaalbaarder te maken voor de overheid. Open Vld staat weigerachtig tegenover deze maatregel, die volgens hen aan het eigendomsrecht van burgers raakt. De linkse partijen willen 10% van de Belgische Noordzee afbakenen als marien reservaat. N-VA gaat akkoord met de geest van de maatregel, maar wil eerst laten onderzoeken of 10% realistisch is, gezien de vele stakeholders. Cd&v en Open Vld achten dit moeilijk te verwezenlijken en willen nog geen streefpercentage vastleggen. Groen en PVDA spreken zich resoluut uit voor een tijdelijk verbod op diepzeemijnbouw. De overige partijen willen deze ontginning niet op voorhand uitsluiten. Gezien het belang van zeldzame mineralen voor de Belgische industriële transitie, willen ze in overleg met onderzoekers een balans vinden tussen natuurbehoud en economische noden.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat de meeste partijen meer werkingsmiddelen willen voor De Lijn én een volledig elektrische busvloot tegen 2030. N-VA en Open Vld vinden dat de vervoersmaatschappij zelf efficiënter moet omspringen met het budget, en ze vinden dit tempo van elektrificatie niet realistisch. Alle partijen ijveren voor een betere integratie van openbare vervoersdiensten, al merkt Open Vld op dat Vlaanderen hier proportioneel veel meer voor zou moeten betalen dan de andere gewesten, wat volgens hen niet eerlijk is.

Wil je meer weten over de standpunten van de politieke partijen? Je vindt hun volledige antwoorden in deze uitgebreide partijwijzer. Daarin lees je bijvoorbeeld dat de linkse partijen pleiten voor een reductie van 55% van de uitstoot tegen 2030 (vergeleken met 1990). Open Vld en cd&v wijzen erop dat voor de niet-ETS-sectoren (transport, gebouwen, landbouw, afval) dit percentage 47% bedraagt, ze waarschuwen ervoor niet te veel hooi op de vork te nemen. N-VA wil afstappen van de klemtoon op finale doelstellingen en wil erop toezien dat de transitie maatschappelijk haalbaar en betaalbaar blijft. De verdere doelstellingen (95% reductie van rechtstreekse uitstoot tegen 2040 en netto klimaatneutraliteit) worden volledig onderschreven door Groen en PVDA en naar 90% bijgesteld door Vooruit. Open Vld en cd&v focussen op klimaatneutraliteit tegen 2050 en willen zich niet vooraf binden aan tussentijdse doelstellingen. N-VA wil, opnieuw, vertrekken van wat vandaag mogelijk is, en waarschuwt ervoor dat de lat te hoog leggen het maatschappelijk draagvlak van de transitie ondermijnt. De linkse partijen spreken zich uit voor verplichte klimaatroadmaps voor de zware industrie. N-VA sluit dit niet uit maar onderstreept dat economische groei gewaarborgd moet blijven. Cd&v en Open Vld willen een kader waarin bedrijven vrijwillig kunnen stappen en wijzen erop dat Scope-3-emissies (de indirecte CO2-uitstoot veroorzaakt door activiteiten van andere bedrijven) lastig te controleren zijn.