Open brief aan Staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet
Beste Melchior,
U staat met uw rug tegen de (energie)muur. Dat is niet comfortabel. Maar elke crisisperiode biedt unieke kansen, dat weet elke slimme ondernemer. En dus vraagt de milieubeweging u om komaf te maken met de voorbijgestreefde nucleaire logica.
We gaan niet verder uitweiden over de vastgestelde scheurtjes in Doel 3 en de waarschijnlijkheid dat Tihange 2 met hetzelfde probleem kampt. Er wordt al genoeg gespeculeerd. Als milieubeweging willen we wel scherp stellen dat de veiligheid van de bevolking verzekeren niet haaks staat op energiezekerheid. In Le Soir van 17 augustus bevestigt u dat veiligheid voor alles gaat. Helemaal mee eens. Als de scheurtjes in de reactorvaten na verder onderzoek bevestigd worden, volstaat één woord om de conclusie te trekken: Schluss !
Een klaarkijkende staatssecretaris kan nu – maar dan wel nù - nieuwe pistes aanboren om een duurzame energietoekomst op de rails te zetten. Hij kan meteen ook hardnekkige en onterechte vooroordelen de wereld – of althans België – uit helpen. Vooroordelen die tot op vandaag heel wat interessante pistes in de weg staan. Aan u de eer.
Energie-efficiëntie, een woord met betekenis
U mag erop inzetten hoor. Het is geen vies woord, en al helemaal geen hol begrip. Ons land beschikt over een enorm potentieel aan energiebesparing en energie-efficiëntie. Waarom wordt dit potentieel haast altijd genegeerd? Enkele stevige – maar realistische – maatregelen volstaan om 4 Twh te besparen, het equivalent van de productie van een kleine kerncentrale.
Betere balans tussen vraag en aanbod
Een evenwichtiger verhouding tussen vraag en aanbod is een tweede piste. Het Belgisch Verbond voor Ondernemingen (VBO) biedt spontaan aan om de energieconsumptie van het industriewezen op een laag pitje te draaien bij piekmomenten aan de vraagzijde. Allicht niet voor niets, maar willen we black-outs vermijden, dan primeert het voordeel voor het algemene belang. U zit als dienaar van het volk in de positie om het aanbod van het VBO te concretiseren.
Hoeven we de urgentie voor bovenvermelde maatregelen te onderstrepen? Toon daadkracht, en maan uw gesprekspartners (de regio's voorop) aan snel akkoorden te sluiten. We willen niet dat u zich vergaloppeert maar willen wel herinneren aan de doortastende maatregelen die uw Japanse collega's genomen hebben na de kernramp in Fukushima. Zij konden black-outs vermijden, de economie draaiende houden terwijl de kerncentrales dicht bleven. België kan dat ook, als we écht willen.
Praat met Nederland
België is geen eiland en import uit naburige landen is voorhanden. Tot onze teleurstelling lazen wij in de pers dat u geen voorstander bent van Nederlandse import, terwijl onze noorderburen vanaf het veelbesproken 2015 een overcapaciteit van 25% hebben. De Nederlandse energiebeheerder stelt zelfs dat die overcapaciteit tegen 2018 124% kan bedragen. We vinden het als Belgen misschien niet zo heel erg leuk, die Hollandse import, maar overleggen met Nederland loont wél de moeite.
Niet toegeven op veiligheid
Een transparant beleid inzake veiligheid rond de kerncentrales behoort volgens ons tot de absolute prioriteiten van een Staatssecretaris voor Energie, maar jammer genoeg behoort dit vandaag niet eens bij uw bevoegdheden. De bevoorradingszekerheid, hoe belangrijk ook, rechtvaardigt geen enkele toegeving op het vlak van veiligheid. Na de goedkeuring van de wet op de kernuitstap in 2003 is er geen enkele energiestrategie ontwikkeld voor het post-nucleaire tijdperk. Niet alleen uw schuld, uiteraard, maar deze nalatigheid zadelt ons vandaag wel op met een acuut veiligheidsprobleem.
Als een energiezekere winter voor de bevolking afhangt van het openhouden van de gascentrales, dan moet dat maar. Het staat trouwens in uw plan (juni 2012). Laat u niet – door niemand! - meeslepen in kortzichtig nucleair oplapwerk en kies resoluut voor een betere balans tussen vraag en aanbod, lanceer grote energiebesparende maatregelen en stimuleer investeringen in echte groene energie. Ga voor de omschakeling en het licht zal branden.
In naam van de milieubeweging
Arnaud Collignon, energy campaigner, Greenpeace
Cécile de Schoutheete, beleidsmedewerker energie en klimaat, Fédération Inter-Environnement Wallonie
sara.vandyck [at] bblv.be (Sara Van Dyck), beleidsmedewerker energie, Bond Beter Leefmilieu