Parallel aan de Vlaamse ontwikkelingen rond statiegeld, overweegt ook Schotland om statiegeld in te voeren op plastic flessen, blikjes en andere eenmalige drankverpakkingen. Zo wil het land de recyclage verbeteren en het zwerfvuil een halt toeroepen. Zero Waste Schotland publiceerde deze week een haalbaarheidsstudie die verkent hoe zo’n systeem er in de praktijk zou moeten uitzien. De studie benoemt ook enkele verborgen kosten die tot op heden niet worden erkend in het Vlaamse statiegelddebat. De Schotse minister voor milieu verwelkomde de studie en zei dat het statiegeldsysteem een zeer gunstig effect op het milieu kan hebben. BBL beschouwt de Schotse studie als een uitstekende aanzet voor het Vlaamse statiegeldsysteem.
Een simpel systeem
Het ervaren consultancybureau Eunomia voerde de statiegeldstudie uit en stelt daarin een zeer eenvoudig en efficiënt beheerssysteem voor zoals dat ook in Estland, Noorwegen en Zweden werkt. Eén centrale beheersorganisatie staat hierbij in voor de werking van het systeem. Zie figuur hieronder voor een schema van het systeem.
Zodra de flessen en blikjes bij een supermarkt worden ingeleverd, wordt de centrale beheersorganisatie en niet de betreffende supermarkt daar eigenaar van. Het materiaal wordt uiteraard gerecycleerd. Door automatische telling van de innamemachines die de specifiek Schotse drankverpakkingen herkennen, wordt daarbij ook fraude voorkomen. Het systeem zorgt bovendien voor een goed evenwicht van de geldstromen tussen supermarkten en de drankensector.
Oplossing voor verborgen kosten
De studie van Eunomia maakte enkel een zeer ruwe schatting van de kosten en baten. In vergelijking met de Vlaamse studie is het wel interessant dat Eunomia ook de kosten van CO2 (£1,5 tot £5 miljoen) becijferde. Bovendien berekende het bureau de verborgen kosten van maar liefst £205 miljoen voor de indirecte problemen die het zwerfvuil van eenmalige drankverpakkingen veroorzaakt, waaronder een stijging van de misdaad en een daling van de vastgoedwaarde. Het geeft nog maar eens aan dat een statiegeldsysteem vele positieve effecten heeft. In een volgende studie kwantificeert Eunomia de impact van een statiegeldsysteem in meer detail.
