Nu we voor de derde keer massaal minder en anders gaan maaien, is het hoog tijd om de twee initiatiefnemers achter Maai Mei Niet eens in de kijker te zetten. Want als je door de straten wandelt, merk je steeds vaker hoe diverse bloemen onze tuinen, parken en openbaar groen opfleuren. Simon Demeulemeester en Frederik Houssin vertellen hoe een bij toeval opgepikt idee kon uitgroeien tot een campagne van hoog formaat.
Soms ontdek je iets waarvan je voelt dat het potentieel groots kan worden. Voor Frederik was dat in 2019 toen hij las over No Mow May, een Britse campagne van natuurvereniging Plantlife. Daaruit bleek dat je tot tien keer meer bijen kunt aantrekken in je gazon door het niet elke week te maaien, maar slechts om de drie à vier weken. Zo geef je echte nectarkampioenen zoals witte klavers en paardenbloemen de kans om te bloeien. Een verbluffend resultaat voor zo’n kleine inspanning, dacht deze ecologische tuinaannemer.
Een idee uit de tuin
Samen met Simon - wiens tuin Frederik op dat moment aanlegt en toevallig ook journalist bij Knack- besluit hij hierover een opinie te publiceren op Knack.be. Dit opiniestuk wordt bijzonder goed gelezen en ook een eerste positief contact met BBL-directeur Danny Jacobs en beleidsmedewerker Heleen De Smet belooft veel goeds. Er valt duidelijk meer te halen uit dit verhaal, maar het idee blijft nog even liggen. De tuin van Simon, en zo ook de vriendschap tussen beiden, krijgt wel steeds verder vorm.
Pas wanneer De Standaard uitpakt met de beloftevolle Curieuzeneuzen-campagne wordt het duo getriggerd om een Belgische versie van No Mow May te lanceren. Een handvol partners wordt gezocht en in februari 2021 is het Vlaamse Maai Mei Niet een feit. Of hoe de beste ideeën niet alleen op café maar ook in iemands tuin kunnen ontstaan.
Wat vonden jullie precies zo interessant aan No Mow May dat jullie dachten: dit moeten wij hier in Vlaanderen ook doen?
Frederik: Er zit veel in één simpele boodschap. Het is een laagdrempelige en positieve campagne voor natuurlijk maaien en met een direct resultaat. Het zet aan om zelf actie te ondernemen: wat kan ik beter doen met mijn gazon zodat het iets goed doet voor de natuur?
Simon: Deze campagne zwaait niet met het vingertje, maar verleidt met bloemetjes. En dat proberen we met Maai Mei Niet ook te doen. Onze analyse is radicaal, maar de aanpak pragmatisch. We dwingen mensen niet om een weelderige tuin te hebben, maar benadrukken dat je met een vierkante meter ook impact hebt. Elke kleine actie telt.
Weg met het Vlaamse gazon?
Is Maai Mei Niet een Vlaamse kopie van het Britse idee of leggen jullie ook eigen accenten?
Simon: Het concept zat al heel goed in elkaar, dus de aanpak is eigenlijk hetzelfde. Zo vragen we mensen om een maand lang minder of anders te maaien, en hun bloemen te tellen. Die telling leidt tot een persoonlijke nectarscore die toont hoeveel nectarsuiker jouw gazon elke dag produceert. Al die persoonlijke scores worden opgeteld tot een nationale score die de globale impact laat zien.
Frederik: Een verschil is wel dat No Mow May vooral focust op het behoud van natuurlijke graslanden en wij sterk de nadruk leggen op het typisch Vlaamse gazon. Er zijn 2,5 miljoen tuinen in Vlaanderen, goed voor zo’n 12 procent van onze totale grondoppervlakte. Als iedereen met een tuin een kleine actie onderneemt, dan is de impact enorm.
Maai Mei Niet roept naast minder maaien ook op om anders te maaien. Wat bedoelen jullie daar precies mee?
Frederik:. In een ecologische tuin creëer je gelaagdheid in je gazon waardoor het natuurlijk kan evolueren. Je hebt aandacht voor verschillende lengtes van gras en goed uitgekozen inheemse bomen en struiken. En dat zonder de esthetiek uit het oog te verliezen natuurlijk, want een tuin moet ook mooi blijven om in te leven.
Simon: Onze tuin is daar een mooi voorbeeld van. Alles wat ik zelf had getekend was recht, maar Frederik tekende daar meteen natuurlijke lijnen en vormen in. We kregen daarbij ook nog een vijver, verschillende stukken gras, veel hagen en een bloeiboog die zo is ingevuld dat we het hele jaar door bloei hebben.
Frederik: Ik denk niet dat we af moeten van het gazon, maar wel van ons huidige ideaalbeeld ervan: het grote, gemillimeterde knalgroene biljartlaken. We hebben nood aan gazons die de natuur ondersteunen. En een kort gemaaid, maar soortenrijk gazon kan dat perfect.
Een ander straatbeeld
Ondertussen zijn er al twee Maai Mei Niet-edities geweest. Welke impact hebben die teweeggebracht in Vlaanderen?
Simon: Het eerste jaar registreerden 6200 mensen en 60 gemeenten zich voor de campagne, het tweede jaar waren dat er al respectievelijk 9200 en 105. Maar vermoedelijk zijn het er in de praktijk nog veel meer. Mooie cijfers. Maar vooral wat in de tuinen en de hoofden van mensen gebeurde is prachtig. 72 procent van de deelnemers zei dat ze meer leven hadden gezien in hun tuin. 92 procent van de deelnemers gaven aan dat ze ook in de toekomst anders zullen blijven maaien.
Ik denk dat de impact groter is dan we kunnen meten. Mensen lieten mij weten dat hun stad er anders uitziet. Van een ambtenaar hoorde ik dat inwoners voor het eerst in decennia boos werden omdat het gras te kort is in plaats van te lang. Ik durf dus wel te zeggen dat we het straatbeeld hebben veranderd.
Frederik: Samen sta je sterker. En dat bewijzen we ook met onze slimme coalitie. Voor de eerste editie was dat Knack als mediapartner, Velt als ecologische tuinbeweging, het grote netwerk van Bond Beter Leefmilieu en onderzoekswerk naar tuinen van Mijntuinlab en de KULeuven voor het wetenschappelijke luik. In 2022 kwam HOGENT erbij, dit jaar sluit ook Vogelbescherming Vlaanderen aan. Onderling was er ook meteen consensus over de toon: die moest positief en constructief zijn.
Volgende week start de derde editie. Gaat dit gepaard met nieuwe ambities?
Simon: We weten dat veel mensen meedoen zonder registreren en bloementellen, die willen we nog eens extra oproepen om dat wel te doen. Het maakt echt een verschil voor de campagne. Daarnaast schakelen we ook een versnelling hoger door ons op bedrijven te richten. Vaak zijn hun grasterreinen zeer proper, groot en eenvoudig ingericht. In een webinar dat we samen met Voka organiseren zal onder meer verzekeringsbedrijf Baloise vertellen hoe ze hun bedrijfstuin anders gaan beheren en hoe ze daarin ook hun medewerkers meenemen. Zij zien Maai Mei Niet als springplank om hun groene ruimte anders te gaan beheren. Ook hier ligt dus veel potentieel.
Frederik: Onze ultieme ambitie is dat een natuurlijke tuin geen uitzondering meer is, maar de norm. Dat mensen zullen terugkijken en zeggen: "Toch raar dat je toen een campagne nodig had om mensen te overtuigen van iets dat zo perfect logisch en leuk is.”
Deel van de oplossing
Waarom moeten mensen zeker meedoen met Maai Mei Niet?
Simon: Omdat je dan deel bent van de oplossing en niet van het probleem. Door jouw tuin, bedrijventerrein of openbaar groen natuurlijker te beheren, geef je niet alleen de biodiversiteit een boost. Je draagt ook bij tot je eigen mentaal welzijn, dat van jouw werknemers en/of inwoners.
Frederik: Heb je zelf geen tuin, maar wel een koertje of een balkon? Dan kan je klimplanten zetten, geveltuintjes aanleggen of een moestuinbak om bloemen in te zaaien of planten. En zelfs zonder buitenruimte kan je een bijdrage leveren, door missionaris te worden en buren, vrienden, familie of overheid aan te sporen om mee te doen.
- Doe mee met Maai Mei Niet en registreer jouw tuin: www.maaimeiniet.be
- Zelf een ecologische tuin aanleggen? Neem contact op met het Ministerie voor Natuur. Dit tweede initiatief van Frederik Houssin begeleidt bedrijven, organisaties en burgers om meer en betere natuur te realiseren.
