De Bouwmeester Scan is een tool om lokale besturen te ondersteunen om een kernversterkend beleid te voeren en open ruimte te sparen. De Scan gaat na in hoeverre het huidige ruimtegebruik en het gevoerde beleid van de gemeente al dan niet beantwoorden aan de strategische doelen uit het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen.
Een team van experten maakt een diagnose en stelt de gemeente een stedenbouwkundige behandeling voor. Liefst zestig gemeenten schreven zich in. De analyse bevestigt: er wordt nog te veel gebouwd in landelijke verkavelingen. Het resultaat is een verdere wildgroei aan linten, versnippering van open ruimte voor landbouw, te weinig plek voor windmolens en een te beperkt aanbod van natuur- en bosgebieden. De oplossingen? Inzetten op kernversterking, extra natuur en een duurzame energieproductie.
Gemeente onder de scanner
De ruimtelijke problemen in de gescande gemeenten zijn vergelijkbaar: nog te veel nieuwe verkavelingen in de open ruimte, intensivering van landbouw waardoor landschapswaarden verdwijnen, te weinig ruimte voor natuur en bos, trage wegen die niet onderhouden of afgesloten worden, te veel autoverkeer in de centra.
De Bouwmeester Scan maakt niet enkel een analyse, maar stelt voor elke gemeente ook een transitieagenda ‘op maat’ voor, met concrete acties. Het gaat om voorstellen zoals het aanduiden van de kern van een dorp en stad, waar nieuwe woningbouw op zijn plaats is. Maar ook om het schrappen van slecht gelegen woon- of woonreservegebieden, om zo plaats te maken voor lokale landbouw of natuur. Ook de link tussen ruimtelijke ordening en klimaat krijgt in de eindrapporten de nodige aandacht, met voorstellen voor het verduurzamen van de energieproductie. De Bouwmeester Scan vormt zo een waardevol instrument voor de nieuwe gemeentebesturen om deze legislatuur mee aan de slag te gaan.
Bond Beter Leefmilieu is één van de extern deskundige partijen die de Scan helpt toepassen.
Dit project werd uitgevoerd van 2017 tot 2020 in samenwerking met verschillende partners. Bond Beter Leefmilieu trad op als één van de experten.
