Het jaarrapport van Autodelen.net brengt fantastische cijfers: op 5 jaar tijd steeg het aantal autodelers met maar liefst 700%. Vandaag maakt 2,5% van alle Belgische rijbewijshouders gebruik van een deelwagen. Niet alleen de vraag naar deelwagens stijgt, ook het aanbod doet dat: almaar meer concessiehouders en garagisten bieden een deelsysteem aan.
Het Brussels gewest steekt er met kop en schouders bovenuit: in totaal maken 8% van alle Brusselaars met een rijbewijs gebruik van autodeelsystemen. En het Brussels succes past in een bredere trend: autodelen is momenteel vooral een stedelijk fenomeen. Daar zijn twee oorzaken voor.
Eerst en vooral speelt de demografie een rol. Wonen in de stad is weer helemaal hot: jongeren blijven na hun studies langer in steden wonen, gezinnen kiezen bewust voor de grootstedelijke context en ook steeds meer vijftigers en zestigers verkiezen een woning in de (centrum)stad, omringd door tal van nabije diensten. Kortom, steden groeien jaarlijks in bevolkingsaantallen.
Binnen stedelijke gebieden is het ook eenvoudiger en goedkoper om een uitgebreid openbaar vervoer aan te bieden en zijn ook deelfietsen en -steps op een efficiënte manier in te zetten. Dit aanbod kan in principe het grootste deel van de vervoersnoden opvangen, waardoor een dure persoonlijke auto minder noodzakelijk wordt. En waar een auto toch nog handig kan zijn, vangt een deelwagen die nood op.
Drie types van deelsystemen
Er zijn drie types van deelsystemen.
Round-trip
Round-trip autodelen is ongetwijfeld de bekendste vorm. Je haalt de wagen op op een specifieke parkeerplaats en na gebruik wordt de wagen daar opnieuw geparkeerd. Cambio is daar zo’n voorbeeld van. Er worden vaste abonnementskosten aangerekend, gecombineerd met variabele ritkosten.
Free-floating
Binnen het free-floating systeem staat vrijblijvendheid centraal. Je kan de wagen ophalen en achterlaten op gelijke welke parkeerplaats in de stad. Het reserveren van een wagen kan enkele minuten op voorhand, meestal zonder abonnementskosten te betalen. Een voorbeeld is GreenMobility.
Particulier delen
Bij particulier autogebruik brengen mensen hun eigen wagen in een deelsysteem. Zij hebben daarbij de keuze om hun voertuig aan marktprijs te verhuren of louter de reële kosten te vragen, waardoor het winstaspect wegvalt. Degage en Partago zijn zulke voorbeelden.
In steden vangt het aanbod openbaar vervoer het grootste deel van de vervoersnoden op, waardoor een dure persoonlijke auto overbodig wordt.
De autodeelmarkt wordt volwassen
We sloten 2021 af met zo’n 194.000 autodelers die samen meer dan 4.600 wagens gebruikten. Zelfs in coronatijden steeg het aantal particulieren met 30% en het aantal deelwagens met 20%. Er kan met zekerheid gezegd worden dat autodelen stilaan een businessmodel wordt.
Autodelen.net is er zeker van dat de volgende jaren de vraag naar deelwagens zal exploderen. En daar zit ook covid voor een deel tussen. Volgens directeur Jeffrey Matthys wil meer dan de helft van de werkgevers thuiswerk blijven stimuleren. Aangezien een privéwagen vandaag maar 34,5 minuten per dag gebruikt wordt, kunnen we zeker zeggen dat het het momentum om de Belg verder te overtuigen om te starten met autodelen nooit groter was.
Niet alleen de vraag van particulieren naar deelauto’s stijgt, ook steeds meer bedrijven springen mee op de kar en starten met een deelsysteem. En daar zit de elektrificatie voor iets tussen. Elektrische wagens vragen minder onderhoud, waardoor inkomsten uit onderhoud steeds meer dalen. Garagisten en concessiehouders moeten zichzelf opnieuw heruitvinden. En aangezien zij een groot aantal wagens ter beschikking hebben, wordt het aanbieden van deelwagens ook voor hen interessant. D’Ieteren, de grootste invoerder en retailer van voertuigen in België, richtte in 2018 het deelsysteem Poppy op. In 2021 werden twee nieuwe lokale deelsystemen opgericht door individuele concessiehouders. Zowel lokale als nationale garagisten/concessiehouders zien dus heil in deelwagens.
Conclusie
Deelwagens zullen niet enkel in de stedelijke context ingang vinden, maar ook in de Belgische niet-stedelijke gebieden. Onze mobiliteitsministers werken toe naar een Mobility as a Service (MaaS). Binnen MaaS worden verschillende vervoersaanbieders (zowel publiek als privé) gebundeld op één digitaal platform waarbij met één ticket diverse vervoersmiddelen kunnen worden gebruikt. Zo kan je met één ticket eerst een deelfiets nemen naar het station, vervolgens plaatsnemen op de trein om dan in een elektrische deelwagen stappen.
Kortom, MaaS wordt gezien als dé oplossing voor duurzame verplaatsingen. Wanneer de andere vervoersmiddelen geen optie zijn, valt heil te zien in elektrische deelwagens. Zeker in eerder landelijke gebieden, waar de mazen in het vervoersnetwerk wel eens te groot kunnen zijn.
