Dit maakt deel uit van het project Life4BelgianClimate, dat financiering heeft ontvangen van het LIFE Programme van de Europese Unie.
De inhoud geeft alleen de mening van de makers weer; CINEA is niet verantwoordelijk voor het gebruik van de gepubliceerde informatie.

 

Glasgow: een springplank voor mondiale ambitieverhoging? © Jack Sauverin/UK Government

1,5°C-doelstelling blijft in leven, maar zonder doortastende actie redden we het niet

Glasgow: een springplank voor mondiale ambitieverhoging? © Jack Sauverin/UK Government

COP 26 eindigde meer dan 24 uur te laat. In de zoektocht naar een balans tussen ambitie en solidariteit, is het voorzitterschap erin geslaagd een delicaat compromis te bereiken tussen alle partijen. Dit definitieve akkoord is verre van volmaakt, maar geeft wél een impuls aan de strijd tegen de klimaatcrisis. Nu is het zaak om het akkoord te vertalen naar ambitieuze, en solidaire maatregelen.

Het akkoord van Parijs overleeft (nipt)

"To keep 1.5 alive": zo luidde het motto van deze 26ste internationale klimaattop. En die doelstelling lijkt gehaald. Het akkoord houdt de doelstelling van 1,5°C op korte termijn in het vizier en dat is een duidelijke overwinning. Hetzelfde geldt voor de erkenning van de dringende noodzaak om de uitstoot tegen 2030 quasi te halveren. “We zijn opgelucht dat landen hun engagementen eindelijk in jaren, en niet langer in decennia, uitdrukken”, meldt de Klimaatcoalitie. “Na lange jaren van stilstand, kunnen we eindelijk hopen dat deze tekst een springplank vormt voor een mondiale verhoging van de ambitie.”

Toch is een kritische noot op zijn plaats. Ondanks de vooruitgang zetten de actuele klimaatplannen de wereld nog altijd op weg naar een rampzalige mondiale temperatuurstijging van meer dan twee graden. Het is tijd voor daden in plaats van woorden: landen moeten hun klimaatplannen de komende jaren fors aanscherpen.

 

Een ander sleutelelement in het akkoord is de historische vermelding van de uitstap uit fossiele brandstoffen, specifiek steenkool. “Het was een hele strijd om deze vermelding in de finale tekst te houden. De verwoording werd op het laatste  moment bovendien verder verzwakt. Toch blijft het een fundamentele stap voorwaarts. Eindelijk stappen we af van een oud taboe: fossiele brandstoffen als oorzaak van de klimaatcrisis.” De onderhandelingen over de internationale koolstofmarkt en artikel 6 leidden dan weer tot een compromis dat nog steeds achterpoortjes toestaat. Dit dreigt de cruciale doelstelling van 1,5 graden in gevaar te brengen.

Ondanks de vooruitgang zetten de actuele klimaatplannen de wereld nog altijd op weg naar een rampzalige mondiale temperatuurstijging van meer dan twee graden.

Bescheiden vooruitgang voor internationale solidariteit

Glasgow moest een geloofwaardigheidstoets worden voor de belofte van de rijke landen om elk jaar 100 miljard euro aan klimaatfinanciering te voorzien. “Het resultaat is een vooruitgang in procedures, maar niet in middelen”, zo oordeelt de Klimaatcoalitie. “Positief is dat rijke landen de financiering voor klimaatadaptatie zullen verdubbelen. Maar concrete engagementen om de financieringskloof te dichten, ontbreken”.

Een ander heet hangijzer was de financiering voor de schade die nu al aangericht wordt door klimaatrampen. “Dit is jarenlang onder de mat geschoven, en wordt nu eindelijk een vast agendapunt. Maar op vlak van middelen blijft het helaas bij ad hoc-engagementen. Landen die kwetsbaar zijn voor de klimaatverandering hebben recht op structurele financiering waarin voorspelbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit centraal staan. Dat is geen kwestie van liefdadigheid, maar van historische verantwoordelijkheid en van solidariteit”.

Verder benadrukt het akkoord ook het belang van de bescherming van natuur en ecosystemen, participatie van jongeren en vrouwen, en een rechtvaardige transitie. Cruciale elementen, die echter nog een veel concretere vertaling nodig hebben.

Het ontbreken van een intra-Belgisch akkoord over de verdeling van de klimaatinspanningen blijft de geloofwaardigheid van ons land aantasten.

Eén België, twee gezichten

België toonde twee gezichten op deze COP. "De Belgische delegatie heeft een constructieve rol gespeeld bij de onderhandelingen en België heeft een aantal belangrijke verklaringen ondertekend. Het ontbreken van een intra-Belgisch akkoord over de verdeling van de klimaatinspanningen blijft echter de geloofwaardigheid van België aantasten”, aldus de Klimaatcoalitie. Bovendien kwam het niet tot een Belgisch engagement voor de internationale klimaatfinanciering en is België niet toegetreden tot de High Ambition Coalition.

De Klimaatcoalitie roept daarom alle betrokken partijen, en in het bijzonder de Vlaamse regering, op om meer actie te ondernemen. Zij moeten snel tot een degelijk akkoord komen over de verdeling van de inspanningen en werk maken van de Belgische bijdrage aan de Europese klimaatdoelstellingen.

De Klimaatcoalitie vertrekt dus met zeer gemengde gevoelens terug naar huis. Er is vooruitgang, onder meer dankzij de massale mobilisaties en druk vanuit de samenleving. De hoop op 1,5 graden blijft in leven. Maar er is veel meer vooruitgang nodig. “We verwachten nu snelle en concrete acties op alle niveaus, met een doortastend en rechtvaardig klimaatbeleid dat niemand achterlaat”, besluiten ze.

COP26

Meer over COP26