Met deze stikstofaanpak dreigt de balans helemaal door te slaan richting schaalvergroting, met desastreuze gevolgen voor kleinere landbouwers. - © Max Kleinen

Stikstofaanpak offert boeren en natuur op voor megastallen

Met deze stikstofaanpak dreigt de balans helemaal door te slaan richting schaalvergroting, met desastreuze gevolgen voor kleinere landbouwers. - © Max Kleinen

Het begint erop te lijken dat het voorliggende scenario van de stikstofaanpak, dat De Standaard vorige week bekendmaakte, bewaarheid wordt: varken- en kippenhouders zonder dure, aangepaste stallen moeten zorgen voor -60% extra reductie van hun stikstofuitstoot tegen 2030. De biologische landbouwsector liet zich uit over de desastreuze gevolgen van deze maatregel voor de bioboeren. Ook voor de natuur is dit scenario nefast. De familiale landbouwer en natuur worden opgeofferd voor megastallen, veevoederbedrijven en vleesverwerkers.



De focus op de AEA-stallen (stallen die via technische maatregelen hun ammoniakuitstoot verminderen) mist een visie over onze milieugebruiksruimte en onze landbouwsector. De Vlaamse regering zet zo bewust oogkleppen op voor zowat alle milieuproblematieken die gerelateerd zijn aan landbouw.

Vandaag de stikstofproblematiek, morgen de mestproblematiek en overmorgen onze waterproblematiek, lijkt het credo. Alsof ze niets met elkaar te maken hebben. Zo blijven we dweilen met de kraan open en geven we onze landbouwers niet het respect waar ze terecht om vragen: ze verdienen een rechtszeker kader waarmee ze hun bedrijf duurzaam kunnen hervormen. 

Wat een gemiste kans om ons landbouwsysteem een standvastige toekomst te geven.

Kleine landbouwer geviseerd

Bovendien mikt deze maatregel zeer specifiek op de kleinere landbouwer. De AEA-stallen vragen grote investeringen, waardoor boeren in de richting van schaalvergroting geduwd worden. Het voorliggende scenario zet de meeste kleine landbouwers voor een brute keuze: stoppen of zich diep in de schulden steken om mee te stappen in het verhaal van schaalvergroting. 

Zo stevenen we af op een abrupte en ondoelmatige afbouw van de veestapel: de kleinere landbouwers stoppen en de grote stallen kunnen onder het mom van eco-efficiëntie verder exporteren naar Zuid-Korea en co. Dat deze stallen een hand boven het hoofd gehouden wordt, is moeilijk te verantwoorden. Niet op ecologisch vlak, maar ook niet op economisch vlak. De veevoederbedrijven en vleesverwerkers blijken zo de grote winnaars van deze stikstofaanpak. Lage marges, hoge productieaantallen. De recent nog om zich heen slaande varkenscrisis lijkt alweer vergeten. 

Gemiste kans

Wat een gemiste kans om ons landbouwsysteem een standvastige toekomst te geven en toe te werken naar grondgebonden veeteelt, gesterkt door onze kwaliteitseisen en met een focus op meerwaardecreatie op Belgische grond. De stikstofcrisis integraal aanpakken is geen nice to have, het is strikt noodzakelijk om onze andere klimaat- en biodiversiteitsuitdagingen het hoofd te bieden. 

Met de voorliggende maatregelen offeren we de landbouwers op mensenmaat op ten gunste van de grote kippen- en varkensstallen. Het zijn nochtans net deze landbouwers die we zo hard nodig zullen hebben in de toekomst. En nee, we moeten niet terug naar de boer met paard en kar. Wel naar een juistschalige landbouw die landbouwer, burger en natuur naar waarde schat, niet eentje die louter toewerkt naar de juiste stikstofcijfers op papier.  

Landbouw Stikstof

Meer over Landbouw, Stikstof