foto Ray Hennessy - Rivieren  

Nu of nooit: hier zijn de waterplannen van de laatste kans

foto Ray Hennessy - Rivieren  

Krijgen we in ons land proper water om in te zwemmen, genoeg water voor de natuur en klimaatrobuuste rivieren? Dat is wat er op het spel staat de komende zes maanden, tijdens het openbaar onderzoek voor de stroomgebiedbeheerplannen van de Schelde en de Maas voor de periode 2022-2027. Het zijn de plannen van de laatste kans. En om ze te doen slagen hebben we jullie steun nodig. 

Europese doelstellingen

De basis voor het Vlaamse waterbeleid is de Europese Kaderrichtlijn Water. Die Europese richtlijn bevat doelstellingen

  • voor zowel de waterkwaliteit als de waterkwantiteit,
  • en dat zowel voor het water van beken en rivieren als voor het grondwater.

Zo legt de richtlijn minimale normen op waaraan drinkwater, zwemwater of viswater moet voldoen. Of is vastgelegd wat maximale normen zijn voor afvalwaterlozingen. De bedoeling is om ten laatste tegen 2027 de vervuiling zodanig terug te dringen dat een goede waterkwaliteit een feit is. Dat geldt zowel voor beken en rivieren als voor water in zee. Tussen haakjes: dat engagement was Vlaanderen al aangegaan in het jaar 2000.

Hoewel de afgelopen tien jaar veel vooruitgang geboekt werd, hebben we in Vlaanderen nog een hele weg af te leggen. Vandaag haalt geen enkele Vlaamse waterloop de Europese lat. De grootste problemen blijven overbemesting en een lage rioleringsgraad, waardoor bij één op de zeven woningen het afvalwater gewoon in de beek geloosd wordt. 

Ook voor de hoeveelheid water legt de Europese Kaderrichtlijn doelstellingen vast. Kort samengevat: in droge periodes watertekorten voorkomen en in natte periodes overstromingen vermijden. Zoals de afgelopen droge zomer nog maar eens duidelijk maakte, moet Vlaanderen ook op dit vlak extra inspanningen leveren. Verder legt de richtlijn sterk de nadruk op het belang van water voor de natuur en op natuurlijke rivierbeddingen. Ook op dat vlak kan het in Vlaanderen veel beter: vaak zijn waterlopen opgesloten in een betonnen harnas.

Stroomgebieden Schelde en Maas

Omdat rivieren landsgrenzen overschrijden en al het water uiteindelijk in zee terechtkomt, werd binnen de Europese Unie afgesproken om gezamenlijk de milieuproblemen van zeeën en rivieren aan te pakken. Daarom moet elke lidstaat voor haar stroomgebieden plannen maken om een goede toestand voor het watersysteem te bereiken. Een stroomgebied bevat ook alle beken en rivieren die uitkomen in de stroom, maar ook meren en vijvers, het grondwater, riolering en waterzuivering in het gebied komen mee aan bod. 

In Vlaanderen zijn er twee stroomgebieden, die van de Schelde en de Maas. De beheerplannen voor deze stroomgebieden omvatten zowel een Vlaams beheerplan, maatregelen voor deelbekkens, maatregelen voor het grondwater, zoneringsplannen voor riolering en waterzuivering als een overkoepelend maatregelenprogramma. Een hele boterham dus, honderden bladzijden dik. 

Maar laat je daardoor niet afschrikken. De volgende zes maanden zetten we elke maand één waterthema in de kijker. Dat doen we telkens samen met een milieu- of natuurvereniging die rond dit thema werkt. Zo proberen we het ingewikkelde geheel van de stroomgebiedbeheerplannen voor iedereen behapbaar te maken. 

Jullie hulp is nodig

We zullen een standaard-bezwaarschrift online zetten. Zo kan iedereen eenvoudig z'n stem laten horen, en eisen om de ambitie van de plannen hoger te leggen en vol te gaan voor propere waterlopen in 2027. Dat zal nodig zijn ook. Zo wordt er nu al van uitgegaan dat niet voor alle waterlopen de goede toestand bereikt zal worden in 2027. “Geen achteruitgang” wordt dan als alternatieve doelstelling gebruikt. Voor de milieu- en natuurbeweging is dat niet voldoende: wij willen een vooruitgang zien voor onze waterlopen. 

Hou de volgende maanden deze pagina dus in de gaten en trek mee aan de kar voor proper water in Vlaanderen. 

Waterkwaliteit Water voor later

Meer over Waterkwaliteit