Je kan er gif op innemen: de luchtvaartsector zal opnieuw staatssteun vragen. Deze keer moeten er wél duidelijke voorwaarden aan verbonden worden. - © Naomi Tamar

Eerst klimaatvoorwaarden, dan pas praten over nieuwe staatssteun luchtvaart

Je kan er gif op innemen: de luchtvaartsector zal opnieuw staatssteun vragen. Deze keer moeten er wél duidelijke voorwaarden aan verbonden worden. - © Naomi Tamar

Precies een jaar geleden vroeg en ontving de luchtvaartsector grote sommen staatssteun, zonder dat daar duidelijke sociale- en klimaatvoorwaarden aan gekoppeld waren. De luchtvaartsector kan alleen verder ondersteund worden als ze op een transparante manier deelneemt aan de strijd tegen de klimaatverandering. Dat stellen Inter-Environnement Wallonie (IEW), Bond Beter Leefmilieu (BBL) en Greenpeace, op basis van onthullingen door de Europese ngo’s Transport & Environment (T&E) en Carbon Market Watch

Nu de covid-crisis aanhoudt, is het zeer waarschijnlijk dat de Europese lidstaten opnieuw in de verleiding zullen komen om steun te verlenen aan de luchthavensector. 

Het klopt dat de sector te maken heeft met een zeer sterke daling van de activiteiten, met name voor het personenvervoer. Zo kondigden de beheerders van de luchthaven van Charleroi begin maart aan dat ze op korte termijn 40 miljoen euro nodig zouden hebben om het hoofd boven water te houden.

Toch zijn er enkele cruciale kwesties die we in het achterhoofd moeten houden voor een verlenging aan de orde kan zijn:

° Gebrek aan transparantie en tekortkomingen in de inventarisatie van CO2-emissies: een groot deel van de emissies van luchtvaartmaatschappijen is niet opgenomen in de Europese ETS (EU-regeling voor de handel in emissierechten). SN Brussels Airlines spant in dit opzicht de kroon:57,2% van hun emissies worden niet verrekend in de koolstofmarkt.

° Sociale en fiscale rechtvaardigheid: een relatief klein deel van de wereldbevolking reist per vliegtuig (in 2018 slechts 11 procent). 1 procent daarvan, de zogenaamde “frequent flyers” is verantwoordelijk voor meer dan de helft van de uitstoot. En hoewel vliegen de meest vervuilende vervoerswijze is, is de luchtvaartsector het minst onderhevig aan milieutaksen.

Deze concurrentievervalsing moet worden beëindigd via een eerlijke taxatie van de luchtvaartsector. De inkomsten van deze taksen kunnen worden geïnvesteerd in comfortabele, stipte en betaalbare internationale hogesnelheidstreinen en nachttreinen.

° Gevolgen voor het milieu en het klimaat: de emissies van de luchtvaartsector zijn de laatste 6 jaar vóór de invoering van ETS met bijna 30% blijven toenemen, terwijl andere sectoren die wél onder de regeling vallen, een neerwaartse trend vertonen. 

Verwacht wordt dat de uitstoot van de luchtvaartsector tegen 2050 zal verdubbelen of verdrievoudigen. Bovendien is de lokale overlast rond de luchthavens bewezen en schadelijk voor de gezondheid van omwonenden.

Een cruciaal element in dit dossier is dat de milieuvoorwaarden, die aan eventuele steun verbonden worden, leiden tot een daadwerkelijke vermindering van de uitstoot van de sector op korte termijn. Dat impliceert een vermindering van het aantal vluchten, het overschakelen naar schone vliegtuigbrandstoffen (e-fuels), een stop van de investeringen in de uitbreiding van de luchthaveninfrastructuur en een transitieplan dat de werkgelegenheid naar andere sectoren verlegt.

Luchtvaart Greenpeace

Meer over Luchtvaart